Πρωτοποριακή ανακάλυψη του ΙΤΕ ανοίγει νέους δρόμους στη θεραπεία παθήσεων του γήρατος

Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΒΙΑΚΗ
Για πρώτη φορά παγκοσμίως διαπιστώθηκε ότι βλάβες στο DNA των λιποκυττάρων προκαλούν χρόνια φλεγμονή και επιπλοκές στον μεταβολισμό κατά τη γήρανση.
Τη σημαντική αυτή ανακάλυψη που ρίχνε "φως" στα μέχρι σήμερα αδιευκρίνιστα αίτια της απώλειας του λιπώδους ιστού και ανοίγει νέους δρόμους στην πρόληψη ή τη θεραπεία νοσημάτων που σχετίζονται με τον λιπώδη ιστό και το μεταβολικό σύνδρομο στην τρίτη ηλικία (όπως η λιποδυστροφία), έκαναν ερευνητές του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (Ι.Μ.Β.Β.) του Ιδρύματος Τεχνολογίας Ερευνας (Ι.Τ.Ε.) της Κρήτης.
Χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που έφεραν μεταλλαγές σε ένα γονίδιο του NER και γερνούσαν πρόωρα, η ερευνήτρια του Ι.Μ.Β.Β. Ισμήνη Καρακασιλιώτη, μαζί με τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Ι.Μ.Β.Β. - Ι.Τ.Ε. αναπληρωτή καθηγητή δρα Γιώργο Γαρίνη, αποκάλυψαν ότι η απώλεια του λιπώδους ιστού οφείλεται στη σταδιακή συσσώρευση βλαβών στο DNA των λιποκυττάρων. Οι μελέτες τους έδειξαν ότι οι βλάβες στο DNA των λιποκυττάρων ενεργοποιούν παθογενετικούς μηχανισμούς που οδηγούν σε χρόνια φλεγμονή προκαλώντας έτσι τη σταδιακή νέκρωση του λιπώδους ιστού και μια σειρά συστημικών επιπλοκών στον μεταβολισμό.

Ο Δρ Γιώργος Γαρίνης

Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν χθες στο έγκριτο ειδικό επιστημονικό περιοδικό 'Cell Metabolism' (http://www.cell.com/cell-metabolism/).
Οπως ανακοίνωσε το Ι.Τ.Ε. «η φλεγμονή λειτουργεί σαν σωσίβιο που επιτρέπει την απόκρουση διάφορων βακτηρίων, ιών και παρασίτων που προσβάλλουν τον οργανισμό μας. Ωστόσο, ο μηχανισμός της φλεγμονής είναι επίσης υπεύθυνος και για την απομάκρυνση κυττάρων που φέρουν βλάβες στο σώμα μας. Με τη γήρανση ο αριθμός αυτών των κυττάρων αυξάνεται. Ετσι η φλεγμονή από οξεία γίνεται χρόνια. Σε νεότερες ηλικίες η φλεγμονώδης απόκριση του οργανισμού μας εναντίον εκείνων των κυττάρων ή των ιστών που φέρουν βλάβες στο σώμα μας συμβάλλει θετικά στην υγεία. Ομως με την πάροδο του χρόνου η χρόνια φλεγμονή προκαλεί σοβαρές επιπλοκές που εκδηλώνονται στη μέση και προχωρημένη ηλικία».
Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι «η πρόσφατη έρευνα στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ι.Τ.Ε., οδήγησε στην αποκάλυψη ότι βλάβες στο DNA των λιποκυττάρων προκαλούν σταδιακά χρόνια φλεγμονή στον λιπώδη ιστό με δυσμενείς συνέπειες για τον μεταβολισμό μας κατά τη γήρανση».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Ι.Τ.Ε., «το DNA εκτίθεται αδιάκοπα σε γενοτοξικούς παράγοντες που προσβάλλουν την εύθραυστη δομή του παρεμποδίζοντας τη λειτουργία κάθε κυττάρου. Για την επιδιόρθωση των βλαβών στο DNA τα κύτταρα ενεργοποιούν έναν από τους πλέον διαδεδομένους μηχανισμούς στα θηλαστικά, τον μηχανισμό επιδιόρθωσης νουκλεοτιδίων (Nucleotide Excision Repair, NER). Η σπουδαιότητα του μηχανισμού NER για τον άνθρωπο προκύπτει από μια σειρά σπάνιων συνδρόμων. Πολλοί ασθενείς με μεταλλαγές σε γονίδια του NER γερνούν πρόωρα και εμφανίζουν ραγδαία απώλεια του λιπώδους ιστού. Μέχρι σήμερα, τα αίτια της απώλειας του λιπώδους ιστού σε ασθενείς με σύνδρομο NER όσο και σε ανθρώπους της τρίτης ηλικίας παρέμεναν αδιευκρίνιστα».
Ακόμα στην ανακοίνωση του Ι.Τ.Ε. τονίζεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας που δημοσιεύτηκαν χθες «εμπλέκουν για πρώτη φορά τη συσσώρευση βλαβών στο DNA σε παθήσεις του λιπώδους ιστού, συμπεριλαμβανομένου και εκείνων που παρατηρούνται σε διάφορες μορφές λιποδυστροφίας. Ειδικά, τα ευρήματα είναι πιθανόν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων μεθόδων για την πρόληψη ή τη θεραπεία νοσημάτων που σχετίζονται με τον λιπώδη ιστό και το μεταβολικό σύνδρομο στη τρίτη ηλικία». Στη συγκεκριμένη ερευνητική προσπάθεια συμμετείχαν επίσης η Ειρήνη Καμηλέρη, η Γεωργία Χατζηνικολάου, ο Θεόδωρος Κωστέας, η Adria Robinson, η Tania Rozgaja, η Ελένη Βεργαδή, ο Γιάννης Τσαμαρδίνος, ο Χρήστος Τσατσάνης και η Laura Niedernhofer.