Εναν μαγευτικό ραδιοφωνικό κόσμο που επικράτησε στα ερτζιανά τη δεκαετία του ’80 και, κατά μία έννοια, άνοιξε τον δρόμο για την ιδιωτική ραδιοφωνία με την έλευση της οποίας άρχισε να υποχωρεί ή να παραγκωνίζεται, αποτελούσαν οι ραδιοπειρατές ή ερασιτέχνες πειραματιστές του ραδιοφώνου οι οποίοι και στα Χανιά δεν ήταν λίγοι.
Με μουσικές εκπομπές στις ραδιοσυχνότητες των μεσαίων κυμάτων και των FM μέσα από πομπούς που κατασκεύαζαν οι ίδιοι, με αφιερώσεις, γνωριμίες, πάρτι και… απρόβλεπτα, οι ερασιτέχνες του ραδιοφώνου είχαν τη δική τους άτυπη κοινότητα και πιστούς ακροατές. Αλλά και τα δικά τους ψευδώνυμα: “Κάρλος Σαντάνα”, “Ράδιο Βίκινγκς”, “Ράδιο “319FM”, “FM8”, “Ράδιο Μουσικές Αναμνήσεις”, “Ευτύχης ο Αθάνατος”, “Καπετάνιος”, “Στούντιο Β”, “Studio 11”, κ.α. Αλλωστε, εκείνη την εποχή εξέπεμπαν επίσημα μόνον οι κρατικοί σταθμοί – στα Χανιά μόνο ο κρατικός από τη Σούδα στα μεσαία και στη συχνότητα των 1512 Χιλιοκυκλων (οι ερασιτέχνες άνοιγαν συνήθως από τους 1593 έως τους 1620 Khz) και στα Fm το Πρώτο και το Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ στους 92,9 και 94,9. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι τη μπάντα των Fm ο κόσμος την έμαθε από τους ραδιοπειρατές καθώς οι περισσότεροι ακροατές άκουγαν, τότε, τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Χανίων της ΕΡΤ στα μεσαία ενώ τα FM τα “ανακάλυψαν” μέσα από τους ερασιτέχνες – πειραματιστές. Τότε, οι περισσότερες συχνότητες ήταν -καθώς δεν υπήρχαν άλλοι σταθμοί- ελεύθερες για… ραδιοπειρατεία και οι ακροατές περίμεναν πώς και πώς να ανοίξει ο πειρατικός σταθμός της προτίμησής τους για να ακούσουν κάτι διαφορετικό και να κάνουν αφιέρωση στο αγαπημένο τους πρόσωπο. Μέσα από αυτή την επικοινωνία, προέκυψαν ακόμα και… γάμοι! Ενας από τους πρώτους ραδιοπειρατές των Χανίων γνώρισε τη σύζυγό του μέσα από τον σταθμό.
Οσο για τις μουσικές των πειρατικών σταθμών, άλλοι έπαιζαν λαϊκά, άλλοι ξένη μουσική, κάποιοι είχαν ανάμικτο πρόγραμμα και άλλοι ροκ. Οι περισσότεροι έδιναν τηλέφωνο για αφιερώσεις, κάποιοι έκαναν ενίοτε… παρεμβολές σε… θυροτηλέφωνα και τηλεοράσεις της… γειτονιάς όταν άνοιγαν καθώς τα μηχανήματα δεν ήταν… προηγμένα, ενώ είχαν να αντιμετωπίσουν και το… κυνηγητό της Αστυνομίας. Οι ραδιοπειρατές, εκείνη την εποχή, ήταν τόσο δημοφιλείς που το 1982 γυρίστηκε και η γνωστή ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη: “Βασικά καλησπέρα σας”. Οι ερασιτέχνες του ραδιοφώνου ήταν από τη μια οι πειραματιστές. Δηλαδή, άνθρωποι που τους άρεσε να πειραματίζονται με πομπούς και κεραίες και κάποιοι από αυτούς έγιναν στη συνέχεια ηλεκτρονικοί. Και από την άλλη οι νέοι που αγαπούσαν τη μουσική και ήθελαν να τη μεταδώσουν μέσα από τον δικό τους σταθμό. Σήμερα στις “διαδρομές” μιλάνε μερικοί από τους Χανιώτες πρωταγωνιστές του “ραδιοπειρατικού” ή ερασιτεχνικού ραδιοφώνου.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΠΑΛΗΣ – “ΚΑΡΛΟΣ ΣΑΝΤΑΝΑ”: «Γνώρισα τη γυναίκα μου μέσω του σταθμού»
Ενας από τους πρώτους ραδιοπειρατές ήταν ο Κυριάκος Μπαλής από τη Σπλάντζια που έβγαινε στα μεσαία κύματα με το ψευδώνυμο: “Κάρλος Σαντάνα” και ο οποίος, μάλιστα, γνώρισε τη σύζυγό του μέσα από τον σταθμό. «Ημουν στα μεσαία, από τους παλαιότερους ραδιοπειρατές. Εβγαινα με το όνομα “Κάρλος Σαντάνα”. Εκανα εκπομπές κάμποσα χρόνια. Μετά, άφησα τον σταθμό στον αδελφό μου τον “Ευτύχη τον Αθάνατο”», μας λέει. Ο Κ. Μπαλής ξεκίνησε τον σταθμό το 1970 και, όπως θυμάται, είχε ακροατές από την πόλη αλλά και άλλες περιοχές των Χανίων. «Εκείνη την εποχή ήταν και η χούντα και είχαμε πολύ κυνηγητό», σημειώνει. Ωστόσο, «κάποιοι αστυνομικοί μας άκουγαν γιατί είχαμε ρεπερτόριο με παλιά τραγούδια». Ο Κ. Μπαλής λέει επίσης ότι «τότε, μετριόμασταν στα δάχτυλα οι ραδιοπειρατές». Από τα ξεχωριστά που θυμάται ο ίδιος είναι το ότι «γινόταν πάρτι και ακροατές κάθε μέρα μας καλούσαν στα διάφορα πάρτι που κάνανε. Μέσω του σταθμού και εγώ γνώρισα τη γυναίκα μου. Ηταν ακροάτρια και ήταν ακροατές και οι γονείς της και με καλούσαν στο σπίτι. Γνωριστήκαμε και παντρευτήκαμε. Μετά, που κάναμε οικογένεια, γύρω στο 1979 έδωσα το σταθμό στον αδελφό μου. Και πάντα στα μεσαία κύματα. Τότε δεν υπήρχαν ακόμη τα Fm». «Τα τελευταία χρόνια «έχουμε κάνει σύλλογο οι παλιοί ραδιοπειρατές και ο αδελφός μου, ο “Ευτύχης ο Αθάνατος” είναι πρόεδρος. Εγώ σαν πιο παλιός είμαι ο επίτιμος πρόεδρος. Κάνουμε εκδηλώσεις. Κόβουμε την πίτα μας κάθε χρόνο».
Οι πρωτοπόροι με εκπομπές εν πλω
Ενας από τους πιο θρυλικούς σταθμούς της ερασιτεχνικής – “πειρατικής” ραδιοφωνίας εξέπεμψε πρώτη φορά τον Μάρτιο του 1964 στη Μεγάλη Βρετανία και μάλιστα εν πλω! Ο λόγος για το θρυλικό “Radio Caroline” (Ράδιο Καρολίνα) που είχε βγει πρώτη φορά στον “αέρα” των ερτζιανών στις 28 Μαρτίου του 1964! Ο σταθμός -δεδομένου ότι την εποχή εκείνη στη Βρετανία δεν επιτρεπόταν οι ιδιωτικοί, ερασιτεχνικοί, πειραματικοί, “πειρατικοί” ραδιοφωνικοί σταθμοί- στήθηκε πάνω σε ένα πλοίο και βγήκε στον αέρα εν πλω, από τα διεθνή ύδατα, σε απόσταση περίπου τριών μιλίων ανοιχτά των αγγλικών ακτών και μετέδιδε κυρίως ροκ και ποπ μουσική και μάλιστα σε 24ωρη βάση. Το Ράδιο Κάρολαϊν σίγησε το 1968, όταν το πλοίο του αποσύρθηκε από τη ναυτιλιακή εταιρεία στην οποία ανήκε, ξαναβγήκε στον αέρα από το 1972 έως το 1980 πάλι εν πλω, επανήλθε το 1983 με νέο πλοίο, ενώ το 1991 απέκτησε επίγειες εγκαταστάσεις στη Βρετανία. Σήμερα εκπέμπει και στο Διαδίκτυο!
ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ, “ΡΑΔΙΟ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ”: Ροκ και συνέντευξη Ασιμου
Επικεντρωμένος στη ροκ μουσική, ελληνική και ξένη, ήταν ο σταθμός του Κώστα Τζωρτζάκη: “Ράδιο Μουσικές Αναμνήσεις” που εξέπεμπε από την παλιά πόλη. Μάλιστα, στον σταθμό είχε δώσει συνέντευξη ο Νικόλας Ασιμος όταν είχε έρθει στα Χανιά. Οπως μας λέει ο ίδιος ο Κώστας Τζωρτζάκης, «εξέπεμπε στις αρχές του ‘80 και το πρόγραμμα χωριζόταν σε δύο μέρη. Το ένα μέρος είχε ελληνικό και το άλλο αγγλόφωνο ροκ. Το αγγλικό πρόγραμμα ξεκινούσε με τη μουσική από το Εasy Ρider (Born to be wild) και το ελληνικό με το “Πάμε βόλτα στα Χανιά” του Μίκη Θεοδωράκη. Τότε, ο κόσμος δεν ήξερε καλά Αγγλικά. Είχα αγοράσει βιβλία των συγκροτημάτων με τους στίχους από τα τραγούδια τους μεταφρασμένα στα ελληνικά και πριν βάλω ένα τραγούδι έλεγα τι λέει ο στίχος, π.χ. του Μπομπ Ντίλαν, των Doors κ.ά. «Εκανα εκπομπές κάθε βράδυ και επειδή τραβούσαν μέχρι αργά, κάποια στιγμή είχα πει: τέτοια ώρα, 3 – 4 η ώρα τη νύχτα αποκλείεται να με ακούει κανένας και τον είχα κλείσει και την άλλη μέρα είχα παράπονα. Μου έλεγαν, γιατί το έκλεισες; Εμείς σε ακούγαμε. Εξέπεμπα ακριβώς στους 100 στα FM». Ο Κώστας σημειώνει ότι ο σταθμός είχε τον δικό του τεχνικό. «Δεν θα είχε γίνει τίποτα χωρίς τον τεχνικό του σταθμού, τον Μάρκο Κιμιωνή ο οποίος ήταν ηλεκτρονικός». Ο σταθμός ήταν στο σπίτι του στην παλιά πόλη. «Η κεραία έβγαζε… μάτι. Με ρωτούσαν: “Τι είναι αυτό;”. Και τους έλεγα εκείνη την εποχή: “Για να ακούω μουσική”. Παρεμβολές στις τηλεοράσεις δεν υπήρχαν. Το πρώτο που κοιτάζαμε ήταν να μη γίνονται παρεμβολές».
ΟΛΓΑ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗ, 319FM: Η πρώτη γυναίκα ραδιοπειρατής
Η πρώτη γυναίκα ραδιοπειρατής όχι μόνο στα Χανιά αλλά σε όλη την Κρήτη και από τις πρώτες στην Ελλάδα στην μπάντα των Fm, ήταν η Ολγα Λεβεντάκη με τον σταθμό “319 FM”. Οπως μας λέει, γύρω στο ‘83 – ‘84 που ήταν μαθήτρια στο Λύκειο, ξεκίνησε «με ένα πολύ μικρό πομπουδάκι» που αγόρασε από ηλεκτρονικό κατάστημα το οποίο πούλαγε “kitakia” τα οποία συναρμολογούσες. «Ο πατέρας μου με πήγε σε αυτό το μαγαζί που το ήξερε και από εκεί ξεκίνησα με ένα πομπουδάκι μόνη μου. Μετά γνώρισα και άλλους στα Fm οι οποίοι ασχολούνταν και έτσι έφτιαξα, αφού με βοηθήσανε γιατί ηλεκτρονικά δεν γνώριζα, τον πρώτο λυχνάτο πομπό. Μετά, ενασχολήθηκα. Εμαθα ηλεκτρονικά. Και έτσι έφτιαχνα μόνη μου, πομπούς με λυχνίες, ισχύος 2 – 3 – 5 βατ». Οι πρώτοι αυτοί μικροί πομποί είχαν εμβέλεια στη γειτονιά που έμενε στα Παχιανά αλλά «υπήρχαν παρεμβολές στις τηλεοράσεις τότε. Οταν έπαιζε κανένα ματς την Κυριακή και εμείς ανοίγαμε τον σταθμό γινόταν χαμός στη γειτονιά. Μας κυνηγούσε η Αστυνομία με τα ραδιογωνιόμετρα», θυμάται. Η Ολγα Λεβεντάκη θυμάται επίσης ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που εξέπεμψε στα Fm με κανονικό πρόγραμμα. «Πήρα το πρώτο μου πικάπ, τότε που έφτιαξα τον πρώτο μου πομπό. Και πήρα και δύο συγκεκριμένα βινύλια που θυμάμαι αξέχαστα. Το ένα ήταν του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, το “Φοβάμαι” και το άλλο με ηλεκτρονική μουσική του Ζαν Μισέλ Ζαρ. Οπότε έκανα εναλλαγές, έπαιζε το ένα πίσω από το άλλο. Και είχε πολύ πλάκα. Γιατί δεν υπήρχε άλλο βινύλιο. Εβγαινα περίπου στους 99 με 100 Μεγάκυκλους. Μου άρεσε να είμαι καταμεσής. Και το αναγνωριστικό μου ήταν “319 Fm”. Ηταν τα αγαπημένα μου νούμερα. Οπότε τα σύνδεσα… και έβγαλα το ψευδώνυμο». Την ίδια εποχή οι ραδιοπειρατές έκαναν και συνομιλίες. Αργότερα, «προσπαθήσαμε να κάνουμε πιο ποιοτικούς πομπούς, πιο σταθερούς. Οσο το δυνατόν να μην ταλαντώνουν και να μη μπαίνουν στις συχνότητες της τηλεόρασης. Και έτσι να μην ενοχλούμε και τους γείτονες και να μας φέρνουν την Αστυνομία. Οπότε, οργανωθήκαμε καλύτερα. Κάναμε και συνεργασίες με άλλους ερασιτέχνες τα Σαββατοκύριακα που είχαμε χρόνο, εκτός σχολείου. Οπότε μαζευόμασταν και κάναμε από κοινού κάποια προγράμματα». Η Ολγα μας λέει ακόμα ότι «στα μεσαία υπήρχε πολύ κίνηση. Τα Fm ήταν μια άγνωστη μπάντα για πάρα πολλά χρόνια. Εγινε γνωστή μετά το 1980 -1982. Τα Fm δεν τα γνώριζε ο κόσμος. Τα Fm ουσιαστικά έγιναν γνωστά από εμάς τους ερασιτέχνες. Γιατί έτσι άρχισαν να ακούνε τη μουσική στα Fm. Πρέπει οι πρώτοι να ήμασταν περίπου 10. Μετά συνεργαστήκαμε με τους ερασιτέχνες των μεσαίων και φτιάξαμε έναν άτυπο σύλλογο. Μαζευόμασταν, κάναμε χοροεσπερίδες, με είχανε κάνει σε κάποια στιγμή και πρόεδρο γιατί ήμουν η μοναδική γυναίκα του συλλόγου, μεταξύ Fm και Μεσαία. Μετά, άρχισαν οι… κόντρες και οι αντιδράσεις μεταξύ “Μεσαιατζήδων” και “Fmατζήδων” και κάπως έτσι ο σύλλογος όπως άτυπα ξεκίνησε, έτσι άτυπα έκλεισε». Ακόμα η Ολγα εξιστορεί πώς γλύτωσε μία φορά από το κυνηγητό της Αστυνομίας: «Θυμάμαι ότι πήγαινα σχολείο και είχα τον πομπό. Ο πατέρας μου δεν γνώριζε τη λειτουργία του, νόμιζε ότι ήταν μικρής εμβέλειας στη γειτονιά. Εγώ είχα φτιάξει ένα πολύ μεγάλο με λυχνίες. Ελειπα σχολείο. Μάλλον είχε γίνει κάποια καταγγελία στην Αστυνομία. Ηρθε η Αστυνομία και χτυπούσε πόρτες. Και είδε την κεραία πάνω από το σπίτι μας. Χτύπησε την πόρτα. Ανοίγουν οι γονείς μου. «Εχετε κάποιον γιο ο οποίος δραστηριοποιείται με παράνομους πειρατικούς σταθμούς;», ρωτούν. Απαντά ο πατέρας μου: «Εγώ δεν έχω γιο, έχω μόνο κόρες». Οπότε, φύγανε οι αστυνομικοί. Ετσι, τη γλυτώσαμε κατά κάποιον τρόπο. Γιατί δεν περιμένανε ότι μια κοπέλα θα μπορούσε να έχει ένα σταθμό και να κάνει όλα αυτά τα πράγματα. Οπότε, έγινε η μάχη του… αιώνα όταν γύρισα σπίτι. Με τον πατέρα μου να έχει πάρει τον πομπό και μια βαριοπούλα και να τον έχει κάνει… κιμά… Οταν είδα λοιπόν αυτό το αυτοδημιούργημα να ισοπεδώνεται στο πάτωμα και να καταστρέφονται τα πολύτιμα υλικά του, δεν πτοήθηκα. Αμέσως μετά μάζευα πάλι τα χαρτζιλίκια και ξανά μανά στήνω τον αμέσως επόμενο πομπό, ακόμα μεγαλύτερο. Τέτοια η αγάπη». Η ίδια είχε ως ερασιτέχνης και τους δικούς της θαυμαστές «Δίναμε και τηλέφωνα για αφιερώσεις. Είχαμε και… ενοχλήσεις των τηλεφώνων από τους ενδιαφερόμενους που ακούγανε αυτή τη γυναικεία φωνή στο ραδιόφωνο τότε και λέγανε “πρέπει να τη γνωρίσουμε”. Οπότε ο μπαμπάς να έχει θυμώσει αρκετά με το τηλέφωνο να χτυπάει περίεργες ώρες μέσα στη νύχτα για να μιλήσουνε οι φανατικοί μου ακροατές – θαυμαστές. Και όλο αυτό προχώρησε αρκετά χρονάκια, μέχρι που κατάφερα πλέον να δουλέψω και επαγγελματικά στο χώρο του ραδιοφώνου. Ο πειρατικός σταθμός κράτησε τουλάχιστον μέχρι το 1992 – 1993 που ασχολήθηκα με επαγγελματικό ραδιόφωνο».
ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΡΑΝΑΚΗΣ, ΡΑΔΙΟ ΒΙΚΙΝΓΚΣ: Συνομιλίες, κασέτες, πάρτι και μουσικές
Συνομιλίες μεταξύ ραδιοπειρατών, πάρτι στην πισίνα του Ξενία και, ενίοτε, παρεμβολές στα θυροτηλέφωνα, θυμάται, μεταξύ άλλων, ο Στέλιος Καρανάκης, που είχε το “Ράδιο Βίκινγκς” από το 1978 έως το 1982 στα μεσαία κύματα! «Εβγαινα στα μεσαία κύματα ως Ράδιο Βίκινγκς από τη Νέα Χώρα. Η κεραία ήταν απλωμένη σε δύο πολυκατοικίες. Ακουγόμασταν καλά. Για την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν και πολύ μεγάλα μηχανήματα σε ισχύ. Ηταν και η περιοχή καλή. Τον σταθμό τον είχα από το 1978 έως το 1982 στα μεσαία κύματα», μας λέει. «…Λέγαμε βραχέα του Κρατικού για τις εκπομπές σε συχνότητες μετά τους 1.512 (συχνότητα που εξέπεμπε ο σταθμός των Χανίων). Δεν κάναμε μόνο συνομιλίες. Κάναμε και κάποιες εκπομπές. Εγώ εκείνη την εποχή δεν είχα τηλέφωνο στο σπίτι αλλά έδινα το τηλέφωνο μιας ξαδέλφης μου που έμενε σε διπλανή πολυκατοικία. Επαιζα τραγούδια, πήγαινα στο τηλέφωνο και πιο μετά στο μικρόφωνο έλεγα τις αφιερώσεις μαζεμένες. Παίζαμε οτιδήποτε. Από ελληνικό ροκ, ξένα και λαικά». Ο Στέλιος θυμάται ότι «οι εκπομπές ήταν για ολιγόωρες γιατί είχαμε και θέματα… Ακουγόταν λίγο η μουσική μέσα από τα θυροτηλέφωνα. Αλλά και στα τηλέφωνα ακουγόταν λίγο…. Η ισχύς ήταν τότε 100 – 150 Βατ. Το σήμα έφτανε μέχρι το Ρέθυμνο και σε χωριά. Το βράδυ στα μεσαία οι συχνότητες γέμιζαν από ξένους σταθμούς και η μόνη καθαρή συχνότητα ήταν στους 1620 όπου άνοιγαν κάποιοι και έκαναν εκπομπές. Συνομιλίες κάναμε με ερασιτέχνες σε όλη την Ελλάδα». Ο ίδιος σημειώνει ότι όταν «κλείναμε, λέγαμε ότι θα ανοίξουμε την επόμενη μέρα ή τη μεθεπόμενη και ο κόσμος άκουγε που έλεγες πότε θα ξανανοίξεις και περίμενε να σε ακούσει. Τότε υπήρχε πολύ ακροατήριο. Κάναμε και πάρτι. Θυμάμαι ένα πάρτι που κάναμε στην πισίνα του Ξενία. Το διαφημίζαμε από τον σταθμό. Είχε έρθει κόσμος… Οι πειρατές ήμασταν γνωστοί μεταξύ μας και συνεργαζόμασταν. Στα πάρτι μαζευόταν κόσμος. Ο ένας είχε ενισχυτή και τον έφερνε. Ο άλλος έβαζε τους δίσκους, τα ηχεία. Και κάναμε όλη αυτή την εγκατάσταση για το πάρτι. Θυμάμαι το Στούντιο Β, το Ράδιο Τζόνσον, τον Χάρη. Και κάναμε πάρτι στην πισίνα του Ξενία και σε κάποια ντισκοτέκ απέναντι από την Αγορά, νομίζω τη Ματζέστικ. Πάρτι πολύ ωραία με πολύ καλές αναμνήσεις». Ο ίδιος θυμάται ακόμα από εκείνη την εποχή ότι «έπαιρναν κάποιοι ακροατές και θέλανε να τους γράψουμε κασέτες με τα τραγούδια που βάζαμε. Και με το που έπαιρναν την κασέτα, έλεγαν, ο τάδε σταθμός μου έγραψε αυτή την κασέτα. Και το έλεγαν σαν καμάρι». Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι εκείνη την εποχή, το 1978, κατασκεύαζαν οι ίδιοι τους πομπούς. «Τότε, δεν υπήρχαν πομποί για να αγοράσουμε και ο καθένας έφτιαχνε τον δικό του, όπως μπορούσε. Ο ένας βοηθούσε τον άλλον και από εκεί και πέρα φτιάχναμε ό,τι μπορούσαμε. Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί πειρατές. Σε κάθε τετράγωνο των Χανίων, σε κάθε γειτονιά υπήρχαν και σύρματα απλωμένα. Η κεραία στα μεσαία αποτελείται από ένα οριζόντιο σύρμα». Ενίοτε υπήρχαν και παρεμβολές μεταξύ των ραδιοπειρατικών σταθμών. «Παρεμβολές σίγουρα από κάποιους σταθμούς οι οποίοι ζήλευαν κατά κάποιον τρόπο ή άνοιγαν δίπλα σου μόνο και μόνο για να σου δημιουργούν κάποια παρεμβολή. Αυτά υπήρχαν αλλά εντάξει… Η εποχή αυτή βέβαια έχει περάσει τώρα. Εχουμε μόνο αναμνήσεις. Πιστεύω καλές αναμνήσεις».
ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗΣ – STUDIO 11: «Τα μεσαία ήταν ομορφιά»
Τη δεκαετία του ’80 οι ερασιτεχνικοί – πειρατικοί σταθμοί δεν υπήρχαν μόνο στην πόλη αλλά και στην ύπαιθρο. Νέοι και νέες σε όλο τον νομό πειραματίζονταν με τις ραδιοσυχνότητες. Από την περιοχή του Κολυμπαρίου εξέπεμπε στα μεσαία κύματα το Studio Eleven του Κώστα Κοκκινάκη. Ο σταθμός βρισκόταν σε ένα παλιό σπίτι, είχε για την εποχή εκείνη μεγάλη ισχύ – ξεκίνησε με 200 Βατ και το σήμα του έφτανε μέχρι τον Πειραιά. Τις βραδινές ώρες μέσα από τη διάδοση των ραδιοφωνικών κυμάτων στα μεσαία έφτανε ακόμα πιο μακριά. Ο Κώστας Κοκκινάκης θυμάται ότι ο σταθμός υπήρχε από το 1980 μέχρι σχεδόν το 1988. «Παίζαμε μοντέρνα ελληνικά, λαϊκά και ξένη μουσική. Το σήμα έφτανε μέχρι τον Πειραιά. Η ισχύς ήταν περίπου 200 Βατ. Εκείνη την εποχή με 200 Βατ έπιανες τεράστιες αποστάσεις. Μετά βέβαια άνοιξαν περισσότεροι σταθμοί. Μιλάμε για 200 Βατ στο μηχάνημα, στην κεραία εκείνη την εποχή δεν ανέβαιναν ούτε 50 Βατ. Τον σταθμό τον έφτιαξα με βάση ένα σχέδιο που ακολούθησα. Ηταν πανεύκολο». Ο Κώστας είχε δώσει τηλέφωνο για αφιερώσεις ενώ το βράδυ έκανε συνομιλίες με άλλους ερασιτέχνες «Το βράδυ κάναμε και συνομιλίες. Μπορούσες να κάνεις συνομιλίες με άλλους ερασιτέχνες από τις 10 το βράδυ μέχρι τα ξημερώματα και να μιλάς με όλη την Ελλάδα. Εγώ είχα φτιάξει ένα πίνακα και είχα γράψει με ποιους είχα μιλήσει». Ο Κώστας Κοκκινάκης θυμάται ότι ένα βράδυ είχε δεχτεί απάντηση για συνομιλία από πειρατικό σταθμό από τα Σκόπια, «αλλά δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι μας έλεγε». Στην ερώτησή μας τι του έχει μείνει από εκείνη την εποχή, τονίζει: «Η ομορφιά. Ηταν όμορφα πράγματα. Τους ερασιτέχνες δεν τους ενδιέφεραν οι διαφημίσεις. Δεν είχαν κέρδος. Και απλά έπαιζαν μουσική και αφιερώσεις». «Τα μεσαία ήταν άλλη τρέλα. Ηταν ομορφιά. Παρότι πέρασα για λίγο από τα Fm δεν με τράβηξαν. Στα μεσαία ήταν η όλη πλοκή του πράγματος. Το να μιλάς, να αφιερώνεις, να παίζεις μουσική, να ακούγεσαι μακριά και να προσπαθείς κάθε μέρα να πας πιο μακριά. Και βέβαια οι διακόπτες όταν άνοιγες ένα μηχάνημα. Οι διακόπτες με τη διαδοχική σειρά». Ο Κώστας θυμάται από εκείνη την εποχή ονόματα διαφόρων πειρατικών σταθμών των Χανίων όπως ο ΑΒ15, ο Πολικός Αστέρας, ο Τοξότης, ο Δημήτρης ο Πρόξενος, κ.α.
Το σήμερα
Στη σημερινή εποχή οι ερασιτεχνικοί σταθμοί δεν έχουν σβήσει οριστικά. Ακόμα και τώρα, κάποιες ώρες, κυρίως στα μεσαία κύματα, εκπέμπουν ενίοτε σταθμοί απ’ όλη την Ελλάδα με λαϊκό πρόγραμμα συνήθως και αφιερώσεις. Επίσης, κατά καιρούς γίνονται συζητήσεις και προσπάθειες διεκδίκησης για άδειες εκπομπής μικρής ισχύος από πειραματιστές του ραδιοφώνου καθώς υπάρχουν ελεύθερες συχνότητες. Αλλωστε, όπως επισημαίνουν αρκετοί πειραματιστές, η ερασιτεχνική ραδιοφωνία υπήρξε πρωτοπόρος στην Ελλάδα, πρωτοστατώντας στο κίνημα της ελεύθερης ραδιοφωνίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΒΙΑΚΗΣ
(Χανιώτικα νέα - Διαδρομές - 14/9/2019)
Link:
http://www.haniotika-nea.gr/i-radiopirates-ton-chanion/
