Γερμανοί καταγράφουν τις μαρτυρίες Κρητικών για τις ναζιστικές θηριωδίες

Μήνυμα ειρήνης και όχι πολέμου έστειλε ένα ξεχωριστό “μάθημα” ιστορίας, χθες, σε Γερμανούς ανώτατους αξιωματικούς του Στρατού που συμμετέχουν σε διετή επιμόρφωση στην Ανώτατη Ακαδημία του Γερμανικού Στρατού και στο πλαίσιο σεμιναρίου μετεκπαίδευσης βρίσκονται στα Χανιά για να ενημερωθούν από “πρώτο χέρι” για τα γεγονότα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου στην Κρήτη:
Για τη Γερμανική Κατοχή, την αντίσταση του Κρητικού λαού, τη Μάχη της Κρήτης.
Χθες, στις εγκαταστάσεις της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, στο Κολυμπάρι, μίλησαν στους στρατιωτικούς για την περίοδο εκείνη ο πρώην διευθυντής της Ακαδημίας, δρ Θεολογίας, πρόεδρος της εταιρείας Ιδρυσης και Διοίκησης Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης, Αλέξανδρος Παπαδερός το χωριό του οποίου (Λιβαδάς) και όμορα χωριά (Κουστογέρακο και Μονή) είχαν υποστεί ολοκαύτωμα το 1943, ο ιστορικός Κώστας Μαμαλάκης και η σκηνοθέτις Βίκυ Αρβελάκη η οποία έχει γυρίσει την ταινία – ντοκιμαντέρ “αποτύπωμα” της περιόδου της Γερμανικής κατοχής στην Κρήτη με τίτλο τα «Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς», που αναφέρεται στην εκτέλεση 23 αμάχων και την λεηλασία του Κακοπέτρου στον δήμο Πλατανιά από τις δυνάμεις της Γερμανικής Κατοχής, τον Αύγουστο του 1944 , όπως τη βίωσαν πέντε επιζώντες.
Προ ημερών οι στρατιωτικοί επισκέφτηκαν μαρτυρικά χωριά της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, όπως την Κάντανο η οποία στις 3 Ιουνίου 1941 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς κατακτητές, τον Κακόπετρο κ.α. και, μάλιστα, χθες, μετά την παρουσίαση της Βίκυς Αρβελάκη και του Κώστα Μαμαλάκη, στον διάλογο που ακολούθησε αναφέρθηκαν στις επισκέψεις τους στα χωριά και διερωτήθηκαν γιατί να είναι παραμελημένα τα μνημεία για την Κατοχή και τη Μάχη της Κρήτης.
«Νιώσαμε από πολύ κοντά όλο αυτόν τον πόνο και τη στενοχώρια, τη θλίψη για όλα αυτά που είχαν γίνει», είπε στα “Χ.ν.” ένας από τους εκπαιδευόμενους Γερμανούς στρατιωτικούς.
«Είναι κάτι σίγουρα απερίγραπτο. Τα συναισθήματα ήταν απερίγραπτα», προσέθεσε.
«Πάντα», σημείωσε ο ίδιος, «όταν υπάρχει μια ζωντανή μαρτυρία, όταν υπάρχει αυτή η συνάντηση με τους ανθρώπους, όταν μπορείς να τους δεις στα μάτια, όταν έχεις την αίσθηση ότι είσαι ακριβώς στην πλατεία όπου όλα έγιναν, τότε όλα αυτά είναι σαν χίλια μαθήματα. Αυτό πραγματικά είναι αναντικατάστατο».
Τους εκπαιδευόμενους συνοδεύει η Καθηγήτρια Ιστορίας στην Ανώτατη Ακαδημία του Γερμανικού Στρατού στο Αμβούργο, Δρ Lorettana de Libero, η οποία είπε στα “Χ.ν.”:
«Μια ολόκληρη μέρα ήμασταν στα μαρτυρικά χωριά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν υποφέρει από αυτή την περίοδο. Να ακούσουμε και τη δική τους μαρτυρία».
Η ίδια πρόσθεσε ότι «δεν πρέπει πάντοτε να έχουμε τη γερμανική οπτική γωνία στα πράγματα αλλά πρέπει να μάθουμε, να σεβαστούμε και να ακούσουμε την πλευρά των Κρητικών. Το πώς οι ίδιοι βίωσαν όλη αυτή την περίοδο».
Σε ερώτηση για το εάν ένα από τα μηνύματα που αποκόμισαν είναι να μην επαναληφθούν παρόμοια γεγονότα, απάντησε:
«Οπωσδήποτε είναι βασικό αυτό το μήνυμα διότι εδώ πρόκειται για στρατιωτικούς όπου τα γεγονότα δεν είναι πάντοτε γνωστά όπως έγιναν. Και αυτό ακριβώς θέλουν να κάνουν. Και σημαντικό είναι, ειδικά τώρα που έχουμε αυτήν την κρίση με την Ουκρανία, να είμαστε πάντοτε υπέρ της ειρήνης. Να προσπαθούμε να δίνουμε μάχη για την ειρήνη και όχι να φέρουμε τον πόλεμο μεταξύ των λαών. Αρα, αυτά τα γεγονότα που εδώ μαθαίνουμε, σίγουρα είναι σημαντικά και για το μέλλον, ώστε να μην υπάρξει ξανά μια τέτοια θηριωδία, ένας τέτοιος τρόπος αντιμετώπισης».
Η ίδια εξήγησε ότι στην επίσκεψη συμμετέχουν «περίπου 40 εκπαιδευόμενοι οι οποίοι κάνουν μια ιστορική εκπαίδευση καθώς το σεμινάριό τους ασχολείται με ιστορικά γεγονότα. Εχουν ήδη παρακολουθήσει το θεωρητικό κομμάτι στη Γερμανία και ήρθαν στα Χανιά για μετεκπαίδευση. Βρίσκονται εδώ μέσω της Σχολής για να ολοκληρώσουν αυτό το σεμινάριο μετεκπαίδευσης».
Σε χαιρετισμό του μέσω διαδικτύου, ο δήμαρχος Πλατανιά, Γιάννης Μαλανδράκης, αναφέρθηκε στη σημασία που έχει η Μάχη της Κρήτης ενώ, μεταξύ άλλων, έθεσε το θέμα των γερμανικων αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου.
Μιλώντας στα “Χ.ν.” η επιστημονική συνεργάτιδα της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, Κατερίνα Καρκαλά Ζορμπά, σημείωσε ότι «από την πλευρά της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, το θέμα της καταλλαγής και της συμφιλίωσης των λαών βρίσκεται από την αρχή στο επίκεντρο της εργασίας της».

Μουσείο Μάχης της Κρήτης και εκπαίδευση

O Αλ. Παπαδερός αναφέρθηκε στις προσπάθειες για Ίδρυση Μουσείου Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης.
Η Βίκυ Αρβελάκη έθεσε το θέμα της ενημέρωσης των μαθητών στη Γερμανία για τα ιστορικά γεγονότα καθώς η ίδια ως παιδί μεταναστών που μεγάλωσε στη Γερμανία δεν είχε ενημερωθεί για τα θέματα του πολέμου. Επίσης, όπως είπε, πριν δύο χρόνια στη Γερμανία συνάντησε Γερμανούς αλλά και Ελληνες μαθητές – παιδιά μεταναστών, που δεν είχαν ενημέρωση.

Γ. ΛΥΒ.

(Χανιώτικα νέα - 25/2/2022)

Link: https://www.haniotika-nea.gr/germanoi-katagrafoyn-tis-martyries-kritikon-gia-tis-nazistikes-thiriodies/

Πάλι για την ΕΡΤ

Πόλεμος στην Ουκρανία και ο μοναδικός κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός με συνεχή ενημέρωση είναι ο ενημερωτικός της ΕΡΤ, δηλαδή το Πρώτο Πρόγραμμα. Μόνο που στα Χανιά ενάμιση μήνα τώρα, σχεδόν… δεν ακούγεται. Χθες, για παράδειγμα αν ένας οδηγός συντόνιζε το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου στους 92,9 για να ενημερωθεί, δεν μπορούσε να “πιάσει” τον σταθμό, με εξαίρεση περιοχές του Ακρωτηρίου, κοντά στη Σκλόκα και σημεία στην εθνική οδό που έχουν οπτική επαφή με το ύψωμα.
Ενάμιση μήνα τώρα έχει βλάβη το κεραιοσύστημα στην Σκλόκα από όπου εκπέμπει και ακόμη δεν το έχουν φτιάξει με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί ιδιαίτερα η ισχύς του. Μαθαίνω ότι πρέπει να έρθουν τεχνικοί από την Αθήνα και εναερίτης για να ανέβει στην κεραία!
Οσο για την ΕΡΤ Χανίων εδώ και εβδομάδες έχει σιγήσει από τους 100,6 των Fm λόγω βλάβης και ακούγεται μόνο και όχι τόσο καλά, από τους 104.
Επιτέλους, η ΕΡΤ ας νοιαστεί για τους πομπούς της στα Χανιά.
Γ. ΛΥΒ.

(Χανιώτικα νέα - 26/2/2022)

Link: https://www.haniotika-nea.gr/pali-gia-tin-ert/

ΙΤΕ: Αστρονόμοι ανακάλυψαν δίδυμο γιγάντιων μελανών οπών που χορεύουν αγκαλιασμένες στην καρδιά μακρινού γαλαξία

Με τη συνεργασία του ΙΤΕ και του Πανεπιστημίου Κρήτης, αστρονόμοι ανακάλυψαν δίδυμο γιγάντιων μελανών οπών που χορεύουν αγκαλιασμένες στην καρδιά μακρινού γαλαξία!
Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση:
Κλειδωμένες σε ένα επικό κοσμικό βαλς 9 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες φαίνεται να περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη κάθε δύο χρόνια. Τα δύο ογκώδη σώματα έχουν το καθένα εκατοντάδες εκατομμύρια φορές τη μάζα του ήλιου μας και χωρίζονται από απόσταση περίπου πενήντα φορές εκείνης μεταξύ του ήλιου μας και του Πλούτωνα (5,9 δις χιλιόμετρα). Όταν το ζεύγος συγχωνευθεί σε περίπου 10.000 χρόνια, η τιτάνια σύγκρουση θα ταρακουνήσει τον ίδιο τον χωροχρόνο, στέλνοντας βαρυτικά κύματα σε όλο το σύμπαν.
Στην παρούσα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Astrophysical Journal Letters, ομάδα αστρονόμων από 11 Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, μεταξύ των οποίων το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ-ΙΑ) και το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανακάλυψε τις υπερμεγέθεις μελανές οπές να περιφέρονται περιοδικά, ανά δυο έτη, μέσα στον κβάζαρ PKS 2131-021. Οι κβάζαρ είναι υπέρλαμπρα αντικείμενα στους πυρήνες γαλαξιών, όπου μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα καταβροχθίζει υλικό από έναν δίσκο σκόνης και αερίων που την περιβάλλει. Σε ορισμένα κβάζαρ, η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα δημιουργεί έναν πίδακα που εκτοξεύεται με ταχύτητα κοντά σ’ αυτήν του φωτός. Οι αστρονόμοι γνώριζαν ήδη ότι κάποιοι κβάζαρς θα μπορούσαν να φιλοξενούν δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες όπου η μία περιστρέφεται γύρω από την άλλη, αλλά η εύρεση αποδεικτικών στοιχείων γι’ αυτό είχε αποδειχθεί δύσκολη ως τώρα.
Οι περισσότεροι γαλαξίες, αν όχι όλοι, διαθέτουν τερατώδεις μαύρες τρύπες στους πυρήνες τους, συμπεριλαμβανομένου του Γαλαξία μας. Όταν οι γαλαξίες συγχωνεύονται, οι μαύρες τρύπες τους «βυθίζονται» στη μέση του νεοσύστατου γαλαξία και τελικά ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν μια ακόμη πιο τεράστια σε μάζα μαύρη τρύπα. Καθώς οι μαύρες τρύπες κινούνται σπειροειδώς η μία προς την άλλη, διαταράσσουν όλο και περισσότερο τον ιστό του χωροχρόνου, εκπέμποντας βαρυτικά κύματα, τα οποία προβλέφθηκαν για πρώτη φορά από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν πριν από περισσότερα από 100 χρόνια. Αν και, μέχρι στιγμής, δεν έχουν καταγραφεί βαρυτικά κύματα από περιστρεφόμενα ζεύγη τόσο μεγάλης μάζας, ο PKS 2131-021 παρέχει τον πιο πολλά υποσχόμενο στόχο.
Η επιτυχία της ανακάλυψης του διδύμου αυτού, οφείλεται σε παρατηρήσεις από την εκπομπή ραδιοκυμάτων από τον κβάζαρ PKS 2131-021, οι οποίες εκτείνονται σε μια περίοδο 45 χρόνων. Σύμφωνα με τη μελέτη, ένας ισχυρός πίδακας που προέρχεται από μία από τις δύο μαύρες τρύπες, μετακινείται μπρος-πίσω λόγω της τροχιακής κίνησης του ζεύγους. Αυτό προκαλεί περιοδικές αλλαγές στη φωτεινότητα του κβάζαρ. Πέντε διαφορετικά παρατηρητήρια κατέγραψαν αυτές τις ταλαντώσεις.
«Το φως από τον PKS 2131-021 μεταβάλλεται όχι μόνο περιοδικά, αλλά και ημιτονοειδώς. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα μοτίβο που μπορούμε να παρακολουθούμε συνεχώς με την πάροδο του χρόνου». αναφέρει ο συντονιστής του προγράμματος Tony Readhead, ομότιμος καθηγητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια (Caltech) των ΗΠΑ και επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο ΙΤΕ, ο οποίος συγκρίνει το σύστημα του πίδακα που κινείται εμπρός και πίσω με ένα ρολόι που χτυπά, όπου κάθε κύκλος αντιστοιχεί στη διετή τροχιά των μαύρων οπών.
Η ανακάλυψη δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τα υψηλής ποιότητας δεδομένα από ένα μεγάλο πρόγραμμα για τη μελέτη της εκπομπής ραδιοκυμάτων από μαύρες τρύπες, το οποίο λειτουργεί από το 2008. Χρησιμοποιώντας το ραδιοτηλεσκόπιο 40 μέτρων στην κοιλάδα Owens Valley της Καλιφόρνια για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι μαύρες τρύπες μετατρέπουν το υλικό με το οποίο «τρέφονται» σε πίδακες, το πρόγραμμα αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες της στενής συνεργασίας μεταξύ του Caltech και της ομάδας Αστροφυσικής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
«Το να μπορείς όχι μόνο να ανακαλύψεις μια τόσο ασυνήθιστη πηγή, αλλά και να καταλάβεις τις φυσικές διεργασίες που την παράγουν, ήταν ένα από τα πιο συναρπαστικά αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτό το πρόγραμμα», ανέφερε η Βάσω Παυλίδου, καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενη ερευνήτρια του ΙΤΕ-ΙΑ.
Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν επίσης ο Ιωάννης Λιοδάκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Φινλανδικό Κέντρο Αστρονομίας με την ESO, και διακεκριμένος διδάκτορας του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, και ο Sebastian Kiehlmann, μεταδιδάκτορας του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Astrophysical Journal Letters με τίτλο “The Unanticipated Phenomenology of the Blazar PKS 2131-021: A Unique Super-Massive Black hole Binary Candidate” και χρηματοδοτήθηκε από το Caltech, το Max Planck Institute for Radio Astronomy, το National Science Foundation, την NASA, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC), το ΕΛΙΔΕΚ, το ΙΤΕ, την Ακαδημία της Φινλανδίας, την ANID-FONDECYT (Agencia Nacional de Investigación y Desarrollo-Nacional de Desarrollo Científico y Tecnológico στη Χιλή), το Natural Science and Engineering Council του Canada, και το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Link στη δημοσίευση: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ac504b

Και με τα ετοιμόρροπα στα Χανιά τι γίνεται;

Ο τραγικός θάνατος του 22χρονου Χανιώτη στη Λάρισα από τον τοίχο που κατέρρευσε, αναδεικνύει το ζήτημα με τα ετοιμόρροπα κτήρια στα Χανιά -αφημένα στο χρόνο, έτοιμα για κατάρρευση- τα οποία δεν είναι λίγα. Τόσο τα κτήρια δημόσιου χαρακτήρα όσο και ιδιωτικά.
Χαρακτηριστικά να υπενθυμίσουμε, μεταξύ άλλων, όπως έχουν καταγραφεί σε ρεπορτάζ των “Χ.ν.”:
• Το καμπαναριό του Αγίου Νικολάου στη Σπλάντζια, τμήματα του οποίου έχουν αποκολληθεί.
• Τον μιναρέ στη Χατζημιχάλη Νταλιάνη από τον οποίο κατά διαστήματα πέφτουν πέτρες με τις προστατευτικές σιδεριές που έχουν τοποθετηθεί, όπως έχουν αναφέρει κάτοικοι της παλιάς πόλης, να μην είναι ικανές να προστατεύσουν διερχόμενους από μια… πέτρα στο κεφάλι!
• Τα Νεώρια, τα οποία μέχρι να ξεκινήσουν τα έργα αποκατάστασης, δεν θα πάψουν να είναι επικίνδυνα.
• Κτήρια στη συμβολή των οδών Κατρέ και Καραολή – Δημητρίου, στην πλατεία Ευαγγελίστριας στη Χαλέπα και σε άλλους δρόμους και περιοχές. Ειδικά στην παλιά πόλη τα επικίνδυνα κτήρια δεν είναι λίγα.
• Το κτήριο του παλιού ΙΚΑ για το οποίο έχουμε γράψει αρκετές φορές, όσο παραμένει αφημένο στη μοίρα του, τόσο θα εξελίσσεται σε επικίνδυνο ετοιμόρροπο.
Σε ρεπορτάζ των “Χ.ν.” στις 25 Οκτωβρίου 2021, ο πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης, Μάρκος Καραβιτάκης, με εμπειρία στα κοινά δήλωσε πως οι ετοιμορροπίες των κτισμάτων της παλιάς πόλης είναι μείζον θέμα για όλους και ότι «είχαμε παρακαλέσει και τον προηγούμενο δήμαρχο και τον σημερινό να αναλάβουν τις ευθύνες τους, δυστυχώς δεν έχουμε δει κανένα αποτέλεσμα! Τα μέτρα προφύλαξης που έχουν παρθεί είναι ανεπαρκέστατα» ενώ η σύζυγός του Φωτεινή Παπαμαρκάκη, μηχανικός, ανέφερε πως «υπάρχουν οι τεχνικές δυνατότητες τα κτήρια αυτά που είναι μνημεία και να συντηρηθούν και να θωρακιστούν αντισεισμικά».
Σε παλαιότερο ρεπορτάζ στις 11 Οκτωβρίου 2016 αναφερόταν ότι έως και… έξι χρόνια μπορεί να χρειαστούν έως ότου οι αρμόδιες υπηρεσίες δώσουν το “πράσινο φως” για την κατεδάφιση κάποιου ετοιμόρροπου κτηρίου στον Νομό Χανίων με συνέπεια να εκκρεμούν δεκάδες υποθέσεις παρά τον κίνδυνο που εγκυμονεί η κατάσταση πολλών παλιών οικημάτων.
Από την πλευρά τους, ιδιοκτήτες παλαιών κτηρίων έχουν κατά καιρούς αναφέρει ότι δεν έχουν ευθύνη οι ίδιοι και θέτουν θέμα αποζημιώσεων.
Πάντως, την αρμοδιότητα για την εξέταση των αιτημάτων που αφορούν ετοιμόρροπα κτήρια έχει κυρίως η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Χανίων.
Εν κατακλείδι, τα χρόνια περνάνε, τα ετοιμόρροπα γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνα και λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Αν, ο μη γένοιτο, συμβεί κάποιο σοβαρό ατύχημα, ποιος θα φέρει την ευθύνη;

Γ. ΛΥΒ.

(Χανιώτικα νέα - 23/2/2022)

Link: https://www.haniotika-nea.gr/kai-me-ta-etoimorropa-sta-chania-ti-ginetai/

Ο Παύλος Παυλίδης μιλά για τα Χανιά

«Κάθε φορά που φτάνω στο παλιό λιμάνι αισθάνομαι σαν να το βλέπω για πρώτη φορά», λέει ο τραγουδοποιός Παύλος Παυλίδης στο podcast των “Χανιώτικων νέων” ενώ σημειώνει ότι τα Χανιά «είναι σίγουρα μια πόλη που συνδέεται πολύ έντονα με την εκκίνηση του συγκροτήματος των “Ξύλινων Σπαθιών”». Με σημαντική πορεία στη μουσική (“Μωρά στη φωτιά”, τα “Ξύλινα Σπαθιά” και τους “B Movies”) ο Παύλος Παυλίδης, θυμάται μοναδικές στιγμές που έζησε στα Χανιά και καθόρισαν ακόμη και στίχους γνωστών τραγουδιών του (“Ατλαντίς”, “Στο βράχο”). Μας μιλά για τη συναλία με τα “Ξύλινα Σπαθιά” στο φρούριο Φιρκά γυρω στα μέσα της δεκαετίας του ’90, τη διήμερη εκδρομή που ακολούθησε από το φρούριο στην Απτέρα μέχρι το Ελαφονήσι, τη συνάντησή του με ανθρώπους της παράδοσης αλλά και τα βράδια στο θρυλικό ροκάδικο του παλιού λιμανιού, τον “Μύθο”.
«Οι ιστορίες από τα Χανιά», λέει ο Παύλος Παυλίδης, «ξεκινούν από πολύ παλιά από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Είναι σίγουρα μια πόλη που συνδέεται πολύ έντονα με την εκκίνηση εκείνου του συγκροτήματος. Με την εκκίνηση των “Ξύλινων Σπαθιών”. Γύρω στο ‘95 – ‘96 θυμάμαι ότι ίσως ήταν από τις πρώτες πόλεις, εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που αισθανόμασταν την ορμή που είχε η νεολαία εκείνη την εποχή σε σχέση με εκείνη τη μουσική. Βρισκόμασταν σε μια καμπή της μουσικής ιστορίας της χώρας, όσον αφορά τα γούστα του κοινού. Κατά κάποιον τρόπο ήταν η πρώτη πόλη με την οποία αισθάνθηκα και εγώ να συνδέομαι γιατί τότε ξεκίνησαν οι περιοδείες μας σε όλη τη χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι και στον δεύτερο δίσκο υπάρχει γραπτή αφιέρωση για τον κόσμο που μας είχε υποδεχτεί την πρώτη φορά στα Χανιά. Και παρόλο που δεν μου αρέσει ιδιαίτερα, να μιλάω νοσταλγικά για το παρελθόν, ειδικά τα Χανιά έχουν αποτυπωθεί σε κάποια τραγούδια. Αυτοί που μας παρακολουθούν πολλά χρόνια τώρα, π.χ. ξέρουν ότι το τραγούδι “Στο βράχο” έχει την εκκίνησή του εκεί, όπως και το “Ατλαντίς”».
Ο Παύλος Παυλίδης μας διηγείται μια ιστορία από την πρώτη συναυλία με τα “Ξυλινα Σπαθιά” στο Φιρκά: «Έτυχε να είναι χορηγοί κάποια παιδιά που είχαν κάποια μαγαζιά εκεί στην πόλη. Δεν ξέραμε κανέναν από αυτούς. Όταν τελείωσε λοιπόν η συναυλία, είχαν κανονίσει κάποιου είδους έκπληξη. Η έκπληξη ήταν ότι μας φορτώσαν σε αυτοκίνητα γύρω στα μεσάνυχτα και η πρώτη στάση μας ήταν στο κάστρο, έξω από τα Χανιά, στην Απτερα. Εκείνο το μέρος εκείνη την εποχή δεν είχε και πολύ σχέση με την εικόνα που έχει σήμερα. Δεν είχε ασχοληθεί με την αποκατάστασή του η Αρχαιολογική Υπηρεσία ή ο Δήμος. Θυμάμαι τη θέα από εκεί, θυμάμαι την απίστευτη παρέα, θυμάμαι το φεγγάρι, θυμάμαι τον αέρα που φυσούσε και αυτή την αίσθηση της ελευθερίας. Για εμένα ήταν κάπως πρωτόγνωρα συναισθήματα. Καταλάβαινα ότι κάπου από εκεί ξεκινάει και το ταξίδι όλης της ομάδας. Θυμάμαι ένα ένα τα παιδιά, τα “Ξύλινα Σπαθιά”, τους υπόλοιπους οι οποίοι ήταν καταπληκτικοί. Θυμάμαι το πηγάδι που υπήρχε στο κέντρο από το κάστρο. Και, στην ουσία, χωρίς να το πολυκαταλάβω, καταγράφηκε όλο αυτό στη μνήμη μου.
Οταν ξεκίνησα να γράφω το κομμάτι που λέγεται: “Στο βράχο” οι εικόνες διαδεχόταν η μία την άλλη, χωρίς να είμαι απολύτως σίγουρος για το τι λέω. Κατόπιν, αφού γράφτηκε το τραγούδι συνειδητοποίησα ότι είχε κατά κάποιο τρόπο δημιουργηθεί στο ασυνείδητο μου.
Αυτή η βόλτα που μας επεφύλαξαν τα παιδιά, συνεχίστηκε στο Ελαφονήσι. Ηταν βράδυ σε ένα μέρος που δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Ενα παιδί έπεσε με ένα φακό και έβγαζε ψάρια. Και περιμέναμε το ξημέρωμα για να δούμε το μαγευτικό αυτό τοπίο. Μιλάμε για 25 χρόνια πριν.
Και αφού μείναμε στο Ελαφονήσι, η μαγεία συνεχιζόταν κατά την επιστροφή μας στα Χανιά. Σταματήσαμε να φάμε σε ένα χωριό πάνω από τα Χανιά. Κάποια στιγμή έχουμε καθίσει στο τραπέζι. Μου λέει ο Νίκος, ο αρχηγός της παρέας των ξεναγών μας, γιατί με έβλεπε να κοιτάω γύρω γύρω τους Κρητικούς που μας κοιτούσαν κάπως βλοσυρά (ήταν όλοι ντυμένοι με ρούχα παραλλαγής, ήταν ένα κλίμα που δεν έμοιαζε τόσο ειδυλλιακό και φιλόξενο): Θες να μας πεις τους στίχους από το τραγούδι που μας είπες κάτω στο Ελαφονήσι; Αυτό που λεγόταν “βροχοποιός”. Μόλις είχαν γραφτεί αυτοί οι στίχοι και τους είχα μοιραστεί με τα παιδιά. Δεν καταλάβαινα γιατί σε εκείνο το καφενεδάκι έπρεπε να ξαναλέω στίχους. Αλλά από τον τρόπο που με κοίταξε ο Νίκος κατάλαβα ότι μάλλον θα είχε κάποιο νόημα να το κάνω. Οπότε άρχισα να λέω: “Όταν ήμουνα μικρός στα όνειρά μου πάντα ερχότανε
ένας άσπρος αετός με κοιτούσε και θυμότανε”… και όλους τους υπόλοιπους στίχους.
Και από δύο – τρία τραπέζια άρχισαν να έρχονται κανάτες με κρασιά και ρακές. Μας κερνούσαν. Με το πού άρχισα να λέω τους στίχους είπε πέσει απόλυτη σιωπή σε αυτό το μαγαζί και ήταν ένα μαγαζί που φαινόταν ότι δεν προσφέρεται για βραδιά ποίησης και για απαγγελία. Και αυτό μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση. Με κοιτάει ο Νίκος χαμογελώντας και μου λέει:
“Σού κάνει εντύπωση που συμβαίνει αυτό; Που μας κερνάνε επειδή είπες ένα ποιηματάκι;”. Λέω: “Ναι, μου κάνει”.
Μου λέει: “Είναι ένα χωριό που μαζεύονται από όλους τους νομούς της Κρήτης και γίνεται μια γιορτή μαντινάδας”. Ηταν από τα πιο συγκινητικά πράγματα. Σιγά – σιγά απόκτησα μια πρώτη γνωριμία με την Κρήτη σε εκείνο το μέρος, καταλαβαίνοντας ότι εδώ η παράδοση είναι ζωντανή και ότι η Τέχνη δεν έχει να κάνει με χαρτιά και με τον τύπο της διανόησης που υπήρχε παλιότερα.
Αυτή είναι μία από τις αναμνήσεις που έχω από τα Χανιά.
Αυτή η πρώτη βόλτα η οποία ήταν στην ουσία μια διήμερη βόλτα με παιδιά που μόλις είχαμε γνωρίσει. Κρατήσαμε τη φιλία μας για αρκετά χρόνια. Τους έχω χάσει τα τελευταία χρόνια. Με τεράστια χαρά θα τους ξανασυναντούσα. Γιατί έχω μόνο καλά πράγματα στη μνήμη μου».
Ο “ΜΥΘΟΣ”
«Θα μπορούσα να πω άλλες δέκα ιστορίες για τα Χανιά. Για το θρυλικό μαγαζί που λεγόταν: “Μύθος”. Για το πώς ξεκινούσαν πολλά στιχάκια σε εκείνο το μαγαζί κοιτάζοντας τα νερά του λιμανιού. Είναι μια ατμόσφαιρα που νομίζω ότι και εκείνοι που έχουν ζήσει στα Χανιά εκείνη τη δεκαετία, έχουν κρατήσει στο μυαλό τους σαν κάτι μοναδικό. Ισως συνδέεται με τη νεότητα κάποιων».

-Ποια στιχάκια ξεκίνησαν στον “Μύθο”;

«Είναι το “Ατλαντίς στο βυθό φωτισμένα άρματα”. Ηταν τα φώτα του λιμανιού που πέφταν στα νερά. Θυμάμαι στο μπαρ του “Μύθου” τον μπάρμαν να απλώνει τα σφηνάκια, τον κόσμο να χορεύει, σε ένα μικρό μαγαζί που ξαφνικά γίνεται τεράστιο. Αποτυπωνόταν εκεί και όλη η ατμόσφαιρα μιας εποχής. Δεν ξέρω αν έχω ξαναζήσει έτσι ταξιδεύοντας όλα αυτά τα χρόνια, παρόλο που έχω επισκεφτεί πάρα πολλά μπαρ σε όλη τη χώρα. Εκείνες οι στιγμές στο Μύθο είναι κάπως ανεξίτηλα γραμμένες και η αγάπη μου για τα Χανιά εξακολουθεί να είναι ζωντανή. Κάθε φορά που φτάνω στο παλιό λιμάνι αισθάνομαι σαν να το βλέπω για πρώτη φορά. Και αισθάνομαι τυχερός κάθε φορά που έρχομαι σε αυτή την πόλη γιατί είναι σαν να συνεχίζεται ένα παραμύθι μέσα μου, σαν να συνεχίζεται αυτός ο μύθος».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΒΙΑΚΗΣ

(Χανιώτικα νέα - 12/2/2022)

Link1: https://www.haniotika-nea.gr/atlantis-sto-vytho-fotismena-armata/

Link2: https://www.haniotika-nea.gr/podcasts/%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%b3%ce%bc%ce%ad%cf%82-%ce%b5%cf%80-16/