Προστασία - ανάδειξη του δάσους της Ανώπολης

Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΒΙΑΚΗ
Φωτογραφίες: ΗΛΕΚΤΡΑ ΡΕΜΟΥΝΔΟΥ


Συνεχίζονται οι ενέργειες για την προστασία και ανάδειξη του δάσους της Ανώπολης μέσα από τη δημιουργία ανταποδοτικών μηχανισμών που αναμένεται να αυξήσουν την επισκεψιμότητα και να ενισχύσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην περιοχή.
Οι ενέργειες αυτές ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), στο πλαίσιο του έργου εδαφικής συνεργασίας SylvaMed «Μεσογειακά Δάση για Όλους» (MED 2007-2013) το οποίο έληξε μεν τον Αύγουστο 2013, ωστόσο οι πιλοτικές δράσεις συνεχίζονται και επαναλαμβάνονται με την υποστήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Στην ομάδα εργασίας του ΜΑΙΧ συμμετέχουν οι: Ελένη Σταματάκη, Χαρίτων Καλαϊτζίδης, Ηλέκτρα Ρεμούνδου ενώ συντονιστής έργου ειναι ο διευθυντής του ΜΑΙΧ, Δρ. Γιώργος Μπαουράκης.
Σύμφωνα με τα μέλη της ομάδας εργασίας του ΜΑΙΧ, την άνοιξη του 2012 καθαρίστηκε και σηματοδοτήθηκε μονοπάτι που διασχίζει το συγκεκριμένο δάσος ενώ σχεδιάστηκε η εφαρμογή σε πιλοτικό επίπεδο ενεργειών αξιοποίησης του δάσους και ανάδειξης του μονοπατιού μεταξύ των οποίων η δημιουργία ενός Βοτανικού Οδηγού Πεδίου για το Μονοπάτι Ανώπολη-Πάχνες – Field Guide to the wildflowers of Anopoli – Pachnes που παρουσιάζει ένα δείγμα της πλούσιας χλωρίδας της περιοχής.
Για την υλοποίηση όλων των δράσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου, το ΜΑΙΧ συνεργάστηκε με το Δήμο Σφακίων, τη Διεύθυνση Δασών Χανίων και το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς.
Οι ίδιοι εξηγούν ότι «η ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων αποτελεί ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον προορισμό για ορειβασία, πεζοπορία αλλά και για μελέτη και παρατήρηση φυτών. Υπολογίζεται ότι η περιοχή των Λευκών Ορέων απαριθμεί 650 διαφορετικά φυτικά είδη, ενώ 97 από αυτά είναι ενδημικά της Κρήτης, δηλαδή βρίσκονται μόνο στην Κρήτη και πουθενά αλλού στον κόσμο. Το δίκτυο μονοπατιών που υπάρχει στην περιοχή δίνει τη δυνατότητα σε πεζοπόρους και φυσιολάτρες να απολαύσουν το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο, την έντονη ποικιλομορφία των βιοτόπων και παράλληλα, να παρατηρήσουν από κοντά το πλήθος των αυτοφυών, ενδημικών και σπάνιων φυτών της Κρήτης.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μονοπάτια των Λευκών Ορέων, βρίσκεται στην Επαρχία Σφακίων και αποτελεί μια εντυπωσιακή ανηφορική διαδρομή συνολικού μήκους 14 χιλιομέτρων. Ξεκινάει βόρεια του χωριού της Ανώπολης, από υψόμετρο περίπου 700 μέτρων, διασχίζει το δάσος της Ανώπολης και καταλήγει στην ψηλότερη κορυφή των Λευκών Ορέων, τις Πάχνες σε υψόμετρο 2453 μέτρων. Σε αρκετά σημεία το μονοπάτι είναι χτισμένο με πέτρα και χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν από τους κτηνοτρόφους της περιοχής. Λόγω της εναλλαγής του υψομέτρου το μονοπάτι παρουσιάζει μεγάλο βοτανικό ενδιαφέρον. Το συγκεκριμένο μονοπάτι καθαρίστηκε, ανακατασκευάστηκε σε συγκεκριμένα σημεία και σηματοδοτήθηκε με πορτοκαλί χρώμα ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από τους ντόπιους όσο και από επισκέπτες ορειβάτες, φυσιολάτρεις, αθλητές, περιπατητές, μαθητές και άλλους ενδιαφερόμενους
Ο Βοτανικός Οδηγός Πεδίου για το Μονοπάτι Ανώπολη-Πάχνες που δημιουργήθηκε και τυπώθηκε στο πλαίσιο του έργου SylvaMed, περιέχει έγχρωμες φωτογραφίες από αυτοφυή και ενδημικά φυτικά είδη της Κρήτης που συναντώνται κοντά στο μονοπάτι, καθώς και μια μικρή περιγραφή κάθε φυτού και του οικοτόπου του, με πληροφορίες υψομέτρου στο οποίο συναντάται και περίοδο ανθοφορίας (στα ελληνικά και στα αγγλικά). Η έκδοση που φέρει το μήνυμα  «Αγορασέ με, Μάθε και Φρόντισε το Δάσος» έγινε από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων το καλοκαίρι του 2013 και στη συνέχεια δόθηκε στο Δήμο Σφακίων για να τον διαθέσει σε επιλεγμένα πωλητήρια του Δήμου Σφακίων με στόχο τη συγκέντρωση εσόδων για τη χρηματοδότηση δράσεων προστασίας και ανάδειξης του δάσους. Παράλληλα, τοποθετήθηκαν δύο πινακίδες που απεικονίζουν τη διαδρομή του μονοπατιού σε χάρτη και φωτογραφίες των φυτών που απαντώνται σε αυτό. Η μία πινακίδα τοποθετήθηκε στην αρχή του μονοπατιού και η δεύτερη στην κεντρική πλατεία του χωριού της Ανώπολης, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού και των επισκεπτών για τη σημαντική βιοποικιλότητα της περιοχής».
ΑΛΛΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Ακόμα αναφέρουν και άλλες ενέργειες που έγιναν στο δάσος της Ανώπολης όπως η οργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με αθλητικά σωματεία (Σκοπευτική Λέσχη Κρήτης και ΤΑΛΩΣ/ANEK Lines) και συγκεκριμένα δυο αγώνων τοξοβολίας (Σεπτέμβριος 2012 και Αύγουστος 2013) και ποδηλατικών αγώνων κατάβασης ανώμαλου δρόμου (Σεπτέμβριος 2012 και Οκτώβριος 2013). Επιπλέον, επιχειρήθηκε η προώθηση του πευκόμελου και πευκοθυμαρόμελου που παράγεται στην περιοχή του δάσους μέσω συναντήσεων με μελισσοπαραγωγούς καθώς και της δημιουργίας και διάθεσης από αυτούς εντύπου προβολής του προϊόντος τους (στα ελληνικά και αγγλικά).
Οπως εξηγούν, «στόχος των παραπάνω ενεργειών είναι να δημιουργηθούν ανταποδοτικοί μηχανισμοί που θα αξιοποιούν την κοινωνικές χρήσεις του δάσους και θα χρησιμοποιούν τα έσοδα που προκύπτουν από τις δράσεις αυτές για την προστασία του και την αξιοποίησή του. Αναμένεται δε να αυξήσουν την επισκεψιμότητα και να ενισχύσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην περιοχή, δημιουργώντας επιπλέον πηγή εσόδων και απασχόλησης. Μέρος των εσόδων από τη συμμετοχή των αθλητών στις αθλητικές διοργανώσεις καθώς και από την πώληση του συγκεκριμένου οδηγού, θα χρηματοδοτήσουν ενέργειες  για την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών απειλών, την οικολογική  διαχείριση και τη μακροχρόνια προστασία του δάσους της Ανώπολης».
Καταλήγοντας επισημαίνουν ότι «μολονότι το συγκεκριμένο έργο έληξε τον Αύγουστο 2013, οι πιλοτικές δράσεις συνεχίζονται και επαναλαμβάνονται με την υποστήριξη όλων των φορέων δημιουργώντας έτσι πρότυπο καλών πρακτικών διαχείρισης δασών αλλά και άλλων περιοχών με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο».
Σημειώνεται ότι το έργο SylvaMED «Μεσογειακά Δάση για Όλους» συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (MED 2007 -13) και εθνικούς πόρους, και επικεντρώθηκε στην ενσωμάτωση δασικών περιβαλλοντικών πολιτικών στις περιφερειακές πολιτικές και στη βελτίωση του πλαισίου διαχείρισης των δασών (ιδιωτικών και δημόσιων). Επιδίωξε την ανάδειξη και αξιοποίηση διαφόρων υπηρεσιών και μη ξυλωδών προϊόντων που αναπτύσσονται σε σχέση με το δάσος και την ανάπτυξη και εφαρμογή μηχανισμών ανταποδοτικών τελών για τη χρηματοδότηση ενεργειών αειφόρου διαχείρισης και προστασίας του δάσους.
Το έργο συντόνιζε το Κέντρο Δασικών Επιστημών της Καταλονίας (CTFC – Ισπανία), και συμμετείχαν το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων,  η Υπηρεσία Δασών Σλοβενίας, το Μεσογειακό Γραφείο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Δασών (EFIMED), τρία Περιφερειακά Κέντρα Δασικής Ιδιοκτησίας (PACA και Languedoc-Roussillon – Γαλλία και Καταλονία – Ισπανία) και το Τμήμα Περιβάλλοντος της περιοχής Liguria (Ιταλία).
Συνεργαζόμενοι φορείς: Δήμος Σφακίων, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης Διεύθυνση Δασών Χανίων, Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς.
(Χανιώτικα νέα - 24/9/2013)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/129662-20.html