Αμεση σχέση μεταξύ των γενετικών
βλαβών, της ρύθμισης ορισμένων ορμονών και της εμφάνισης διαφόρων
νοσημάτων, τα οποία επηρεάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης, καταδεικνύουν τα
τελευταία πειράματα σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια.
Η σχετική έρευνα, με στόχο την
επιμήκυνση των «υγιών» χρόνων ζωής του ανθρώπου, διεξάγεται από τον
αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και
συνεργαζόμενο μέλος του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και
Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), δρα
Γιώργο Γαρίνη, ο οποίος, για την ερευνητική του πρόταση με τίτλο «Ο
ρόλος των γενετικών βλαβών στην ανάπτυξη και στις ασθένειες», βραβεύθηκε
πρόσφατα από το εξαιρετικά ανταγωνιστικό και υψηλού κύρους πρόγραμμα
χρηματοδότησης Νέων Ερευνητών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής
Βιολογίας (ΕΜΒΟ Young Investigator Award).
Ερευνα
* Σε ποιους τομείς εστιάζεται η έρευνά σας;
- Στην κατανόηση του ρόλου των γενετικών βλαβών στη διαδικασία της γήρανσης και της ανάπτυξης ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου.
* Εχετε ήδη προχωρήσει σε συμπεράσματα;
- Η γενετική μάς έχει βοηθήσει πολύ. Υπάρχουν άνθρωποι που φέρουν μεταλλαγές σε γονίδια τα οποία εμπλέκονται στην επιδιόρθωση των γενετικών βλαβών. Εξαιτίας αυτών των μεταλλαγών, τα άτομα αυτά συσσωρεύουν γρήγορα γενετικές βλάβες στο DNA τους και φαίνεται να γερνούν πρόωρα, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης όγκων. Σήμερα, γνωρίζουμε αρκετά για τον κεντρικό ρόλο που παίζουν οι γενετικές βλάβες στη γήρανση.
* Με ποιον τρόπο γίνονται τα πειράματα στο εργαστήριό σας;
- Χρησιμοποιούμε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που φέρουν τις ίδιες μεταλλαγές με εκείνες που απαντούν στους ανθρώπους και εφαρμόζουμε μια σειρά από εργαστηριακές μεθόδους μοριακής βιολογίας και γενετικής.
* Τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια ανοίγουν δρόμους για την κατανόηση των παθήσεων και ενδεχομένως για νέες θεραπείες;
- Σίγουρα. Ο,τι γνωρίζουμε στον τομέα αυτό το οφείλουμε σε μελέτες που γίνονται σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια. Οι πρώτες θεραπείες εφαρμόζονται πρωτίστως σε αυτά τα ζώα και αρκετές προχωρούν σήμερα και σε κλινικές δοκιμές.
* Συγκεκριμένα, σε ποιες ασθένειες εστιάζετε;
- Εκτός από τον καρκίνο, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι γενετικές βλάβες προκαλούν παράλληλα ένα πλήθος ορμονικών διαταραχών, τόσο στον άνθρωπο όσο και στον ποντικό. Γι' αυτό επικεντρωνόμαστε πλέον σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, όπως ο διαβήτης, το μεταβολικό σύνδρομο, οι λιποδυστροφίες, η χρόνια φλεγμονή αλλά και η οστεοπόρωση. Και ο κατάλογος συνεχώς μεγαλώνει.
Θεραπείες
* Θεωρείτε ότι μπορεί μέσα από τις εξελίξεις στην έρευνα του DNA να προκύψουν θεραπείες που θα επιτρέψουν την επιμήκυνση της ζωής;
- Οποιαδήποτε γενετική τροποποίηση έχει γίνει μέχρι σήμερα σε επιδιορθωτικούς μηχανισμούς των γενετικών βλαβών στα ποντίκια, έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, αφού τα ζώα αυτά γερνούν και πεθαίνουν πρόωρα. Ωστόσο, ποντίκια που φέρουν μεταλλαγές σε ορισμένα γονίδια του ενδοκρινικού συστήματος (π.χ. αυξητικές ορμόνες) ζουν 40-50% περισσότερο από τα φυσιολογικά. Και φαίνεται να υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των γενετικών βλαβών, της ρύθμισης ορισμένων ορμονών και της εμφάνισης διαφόρων νοσημάτων τα οποία επηρεάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης.
* Σε ποιες ηλικίες και με τι είδους παρεμβάσεις μπορούμε να αυξήσουμε τα «υγιή» χρόνια μας;
- Δεν υπάρχει σήμερα καταγραφή ανθρώπου που να έχει ζήσει περισσότερο από 122 χρόνια. Ισως αυτό δείχνει και τα όριά μας. Από την άλλη, είναι εντυπωσιακό ότι οι παρεμβάσεις που έχουν άμεσο και θετικό αντίκτυπο στο προσδόκιμο επιβίωσης, τόσο στα ποντίκια όσο και σε ανώτερα θηλαστικά, είναι μάλλον απλές. Μία από αυτές είναι ο περιορισμός των θερμίδων που καταναλώνουμε. Σήμερα, υπάρχει ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός χημικών ουσιών που δοκιμάζονται σε ποντίκια και στόχο έχουν να μιμηθούν το θερμιδικό περιορισμό και τα θετικά αποτελέσματα που αυτός έχει στην υγεία μας. Είναι ενδιαφέρον ότι θετικά αποτελέσματα αυτών των δοκιμών καταγράφονται ακόμη και αν η θεραπεία ξεκινήσει σε προχωρημένη ηλικία.
Μετά την κρίση
* Πώς έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση την έρευνα στην Ελλάδα -και συγκεκριμένα ένα εργαστήριο όπως το δικό σας;
- Ακόμη και σήμερα -και παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες- υπάρχουν θώκοι αριστείας στην ελληνική έρευνα. Στο χώρο μου παρατηρώ ότι όσα εργαστήρια άντεξαν, το κατάφεραν χάρη στην καινοτομία και την ποιότητα της έρευνάς τους και επειδή στηρίχτηκαν σε ανταγωνιστικά προγράμματα χρηματοδότησης εκτός Ελλάδας. Και τα οφέλη για την κοινωνία μας είναι πάρα πολλά. Το πιο σημαντικό είναι ότι κράτησαν αυτούς τους νέους επιστήμονες στον τόπο τους. Η χώρα μας έχει ανάγκη να προασπίσει αυτές τις εστίες αριστείας με ένα σταθερό και αξιοκρατικό πλαίσιο στην έρευνα.
(Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία - 20/1/2013)
Link: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=337119
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου