Η κρίση είναι και πολιτισμική

Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΒΙΑΚΗ

 

«Περπατώ και νυχτώνει. Αποφασίζω και νυχτώνει. Οχι, δεν είμαι λυπημένη. Υπήρξα περίεργη και μελετηρή. Ξέρω απ' όλα. Λίγο απ' όλα. Τα ονόματα των λουλουδιών όταν μαραίνονται, πότε πρασινίζουν οι λέξεις και πότε κρυώνουμε...».
Κική Δημουλά 

Η πρόσφατη -άδικη- επίθεση που υπέστη η μεγάλη μας ποιήτρια Κική Δημουλά έρχεται να αναδείξει την έλλειψη ανοχής που διακατέχει μεγάλο τμήμα της κοινωνίας μας. Η Κική Δημουλά κατηγορήθηκε για «ρατσισμό», επειδή εξέφρασε τον προβληματισμό της, όπως και τον προβληματισμό πολλών ηλικιωμένων ανθρώπων για την εγκληματικότητα που ταλανίζει τα αστικά κέντρα, με αφορμή δύο περιστατικά που συνέβησαν στην οικογένειά της.
Η ανάγνωση της ομιλίας της, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι διατύπωσε «ρατσιστικές απόψεις».
Δεν ξέρω πόσοι γνωρίζουν την ποιήτρια, το έργο της και τις ευαισθησίες της.
Πόσοι, απ' όσους τις επιτέθηκαν, έχουν διαβάσει έστω ένα βιβλίο της.
Ωστόσο, οι επιθέσεις που δέχτηκε η Κική Δημουλά, που ξεκίνησαν από δημοσίευμα σε εφημερίδα και συνεχίστηκαν από τον ψηφιακό όχλο του Διαδικτύου, αποτελούν αφορμή για περίσκεψη και περισυλλογή σε σχέση με τη συμπεριφορά μας σε ό,τι, πιθανώς, δεν μας μοιάζει. Είναι σαν να περιμένουμε στη... γωνία για να «λούσουμε» με κοσμητικά επίθετα όποιον τολμά να εκφράσει τη γνώμη του, αν διαφέρει από τη δική μας. Ιδίως όταν δεν έχουμε επιχειρήματα για έναν πολιτισμένο και ως εκ τούτου χρήσιμο διάλογο. Τότε, αρχίζουμε τις ύβρεις και τους μηδενισμούς. Ξεχνώντας το πόσο σημαντικό είναι το να υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στο να έχει την άποψή του. Το δικαίωμα στη διαφωνία και, εν τέλει, στη διαφορετικότητα και σε μια κοινωνία ελευθερίας και ανοχής.
Τι, αλήθεια, πιο πολύτιμο από αυτό; Από την ελευθερία του λόγου και της ποίησης;
Πόσοι, όμως, εννοούμε να υπερασπιζόμαστε αυτή την ελευθερία που εμπεριέχει, ασφαλώς, το ανόμοιο και απεχθάνεται την ομοιομορφία;
Το 1989 ο Μάνος Χατζιδάκις έλεγε (στον «Σκάι»): «Ανέκαθεν υπήρχε η ωραιότης πλάι στην ασχήμια, η χυδαιότης πλάι στην ευγένεια, η βαρβαρότης πλάι στην ευαισθησία και καθώς φαίνεται ποτέ δεν θ' απαλλαγούμε απ' αυτήν την έκρυθμη συνύπαρξη, γιατί εμείς οι ίδιοι περιέχουμε μέσα μας και μεταφέρουμε στους αιώνες και τα δύο: το θύμα της ιεράς εξετάσεως και τον ιεροεξεταστή, τον βασανιζόμενο και τον βασανιστή, τον χίτη και τον ηθικό ΕΑΜίτη στην Κατοχή, τον ρατσιστή και τον καταδιωκόμενο μαύρο... είμαστε το ίδιο πρόσωπο... Κατά πάσα πιθανότητα σύντομα θα έχουμε πολιτική κρίση. Τι άλλο θέλουμε; Γεια σας ώς αύριο...».
Εν έτει 2013 η κρίση είναι εδώ. Και δεν είναι μόνον πολιτική και οικονομική. Είναι, επίσης, κοινωνική και πολιτισμική.
(Ελευθεροτυπία - 14/5/2013)
Link: http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=363413