Μνημεία του Νομού Χανίων - Καλάμι

Βορειανατολικά του Καλαμίου και σε μικρή απόσταση από τον βόρειο εξωτερικό τοίχο της φυλακής Ιτζεδίν, βρίσκεται σήμερα το νεκροταφείο του χωριού.
Οπως σημειώνει η Ειρήνη Καλαιτζάκη, στο ίδιο σημείο, όπου μέχρι το 1971 που έκλεισε η φυλακή, γινόταν οι εκτελέσεις πολιτικών και ποινικών κρατουμένων λίγο πριν την ανατολή του ηλίου. Στον βόρειο τοίχο του νεκροταφείου, τον Σεπτέμβριο του 1993, η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης Χανίων (ΠΕΑΕΑ), έστησε

αναθηματική στήλη με τα ονόματα των 7 συνολικά πολιτικών κρατουμένων που εκτελέστηκαν στο σημείο και που είχαν φυλακιστεί στο Ιτζεδίν.
Ο πρώτος πολιτικός κρατούμενος που εκτελείται στις 28-2-1949 είναι ο Δημήτρης Θωμόπουλος. Ακολουθεί η μοναδική μαζική εκτέλεση 4 αγωνιστών στις 15-4-1949 και συγκεκριμένα των Δημητρίου Κούρου, Παναγιώτη Καρυώτη, Βλάση Πρόβου και Ανδρέα Φρούσιου.
Στις 19-7-1949 εκτελείται ο Δημήτρης Κολόκας.
Και ο κύκλος των εκτελέσεων των πολιτικών κρατούμενων κλείνει οριστικά στις 23-3-1952 όταν εκτελείται ο Γιώργος Μιχόπουλος και αφού έχει λήξει ο Εμφύλιος πόλεμος.
Παρά τις φθορές που έχει υποστεί το μνημείο από τον χρόνο και την εγκατάλειψη, στέκει εκεί μέχρι και σήμερα για να κρατάει ζωντανή τη μνήμη αλλά και να διδάσκει στους νεότερους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΒΙΑΚΗΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΛΥΜΑΚΗΣ
Φωτογραφία: ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗ
(Χανιώτικα νέα - 14/1/2020)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/kalami/