Το παρακάτω άρθρο του κ. Αντώνη Α. Αντωνίου δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" στις 22/7/2016 από τον ιστότοπο της οποίας το αναδημοσιεύουμε:
Του ΑΝΤΩΝΗ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΥ*
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να οδηγηθεί μια χώρα στην οικονομική ανάπτυξη. Η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας προβλέπει ένα μοντέλο για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού που περιλαμβάνει υποβάθμιση των αμοιβών των εργαζομένων και μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης.
Σήμερα η ανάγκη εξυπηρέτησης ενός τεράστιου δημόσιου χρέους επιβάλλει μια βαρύτατη φορολογία, τέτοια που δεν έχει γνωρίσει ο Ελληνας τα τελευταία χρόνια.
Το κόστος της βαριάς φορολογίας επιφέρει μεταξύ των άλλων και την αντιδημοφιλία της κυβέρνησης. Το κόστος είναι μεγαλύτερο όσο μεγαλύτερη είναι, αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού.
Σχεδόν κανένας σήμερα δεν πληρώνει με ευχέρεια τους φόρους του. Η κρατική σπατάλη δεν έπαψε όμως να αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας.
Υπέρογκα ενοίκια καταβάλλονται, ενώ μένουν αναξιοποίητα κτίρια του Δημοσίου, αργόμισθοι συνεχίζουν να πληρώνονται ενώ αλλού δεν υπάρχει προσωπικό και γενικά δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτε στο Δημόσιο έπειτα από τόσα χρόνια κρίσης. Είναι αυτονόητο ότι δεν είναι αριστερή πολιτική η διαιώνιση των αργομισθιών και της αναξιοκρατίας.
Χωρίς βελτίωση της αποτελεσματικότητας και κόψιμο των περιττών δαπανών θα επέλθει η λαϊκή κατακραυγή των βαρύτατα φορολογούμενων πολιτών και το απωθητικό κράτος θα ενισχύσει το ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού.
Αν δεν μετασχηματιστεί το κράτος, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που θα επικρατήσουν δεν θα περικόψουν τις σπατάλες αλλά θα επιπέσουν στις δαπάνες υγείας και εκπαίδευσης και η μάχαιρα των νεοφιλελεύθερων περικοπών θα κατευθυνθεί «επί δικαίους και αδίκους».
Πρακτικά σε ένα τέτοιο φορολογικό περιβάλλον η αναμονή επενδύσεων καθοριστικών για τη μεταστροφή του οικονομικού κλίματος είναι ουτοπία. Βέβαια ούτε παλιότερα οι επενδύσεις ήταν ιδιαίτερα σημαντικές.
Στην Ελλάδα γεράσαμε περιμένοντας τους επενδυτές. Αλλωστε τον ασφυκτικό κλοιό του κράτους, είτε με την ύπαρξη μιας άσκοπης και αναποτελεσματικής γραφειοκρατίας είτε με την επιβολή μιας βαριάς και άδικης φορολογίας, τον νιώθουν όλες πλέον οι μεσαίες και αδύναμες κοινωνικές τάξεις που αγωνιούν για το αύριο.
Η διαμόρφωση ενός διαφορετικού τύπου κράτους πρέπει να αποτελέσει σήμερα προτεραιότητα. Οι μηχανισμοί του κράτους είναι ο βασικότερος μοχλός οικονομικής ανάπτυξης που έχει σήμερα στα χέρια της η κυβέρνηση.
Δυστυχώς στην ελληνική πολιτική σκηνή η μεταρρύθμιση του κράτους, ώστε να γίνει αποτελεσματικότερο και ποιοτικότερο και να βρίσκεται πιο κοντά στην έννοια του κράτους δικαίου, δεν είναι απόλυτη προτεραιότητα. Θα προωθούνταν οι γερμανικές εξαγωγές με κομματικά διορισμένους εμπορικούς ακόλουθους στις πρεσβείες, οι οποίοι δεν θα ελέγχονταν για την απόδοσή τους;
Εμείς έχουμε προσκολληθεί πέρα από κάθε αίσθημα δικαίου σε μια πελατειακά οργανωμένη διοίκηση, όπου οι ημέτεροι έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση και η κομματική ταυτότητα μαζί με τη μίζα αποτελούν το μόνιμο διαβατήριο. Πρόκειται για μια μετασχηματισμένη επιβίωση του εμφυλιοπολεμικού κράτους και του διαχωρισμού των πολιτών σε εθνικόφρονες ή μη εθνικόφρονες.
Οποτε οι εκάστοτε κυβερνήσεις προσπάθησαν να απεμπλακούν από αυτό το μοντέλο διοίκησης ή έστω να μειώσουν την έκταση του φαινομένου αποδείχτηκαν ευάλωτες στην αντίδραση της κομματικής τους βάσης. Εκτός από την αντίδραση όμως της κομματικής βάσης και μια σειρά άλλοι παράγοντες εμποδίζουν τους Ελληνες πολιτικούς να αλλάξουν το μοντέλο διοίκησης.
Η ευνοιοκρατία διαχέεται σε όλο το πολιτικό σκηνικό με έντονη την παρουσία στενών συγγενών σε θέσεις και αξιώματα από σχεδόν όλα τα κόμματα. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι έχουν συνήθως νομική παιδεία αλλά δεν γνωρίζουν τους κανόνες της επιστημονικής διοίκησης και αξιοποίησης ανθρώπινου δυναμικού.
Με την άνεση και την έπαρση που δίνει η θέση του αιρετού ξεχνούν ότι μια αξιοκρατικά οργανωμένη και αποτελεσματική διοίκηση αποτελεί βασική προϋπόθεση επιβίωσης και κρίσιμη παράμετρο διαρκούς ανταγωνιστικότητας και επιτυχίας για τις σύγχρονες επιχειρήσεις και οργανισμούς αλλά και για τα κράτη τα οποία ανταγωνίζονται διεθνώς. Επιπλέον η γεροντοκρατούμενη κοινωνία μας δεν ανέχεται αλλαγές, εμμένει σε μια στενή κομματική νοοτροπία και εμποδίζει την αξιοποίηση του ισχυρού επιστημονικού δυναμικού της χώρας προς όφελός της.
Η δύσκολη κατάσταση της χώρας επιβάλλει άμεσες αλλαγές. Δεν αρκούν νομοθετήματα. Χρειάζεται, κυρίως, αλλαγή κουλτούρας. Η νοοτροπία που λέει «αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται» πρέπει να εκλείψει. Τα κράτη ανταγωνίζονται έντονα και η διεθνής θέση της χώρας χειροτερεύει εξαιτίας και του διεφθαρμένου, αποτυχημένου και ξεπερασμένου μοντέλο κομματικής διοίκησης.
Με έναν αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό δεν έχουμε ελπίδες βελτίωσης της οικονομίας. Η υιοθέτηση μιας άλλης πολιτικής στη δημόσια διοίκηση που δεν θα στηρίζεται στα φθαρμένα υλικά του παρελθόντος αποτελεί τον μόνο μηχανισμό ανόρθωσης της οικονομίας μας.
Οι επενδύσεις του εξωτερικού μπορεί να είναι επιθυμητές αλλά δεν είναι ποτέ αρκετές. Η αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης δεν αποτελεί ρομαντισμό αλλά ισχυρή αναγκαιότητα και απαραίτητο όρο ανόρθωσης της οικονομίας μας.
*διδάκτωρ Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Paris 1 – Sorbonne, διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
(Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών - 22/7/2016)
Link: https://www.efsyn.gr/arthro/oikonomiki-anaptyxi-kai-kratikos-mihanismos
Του ΑΝΤΩΝΗ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΥ*
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να οδηγηθεί μια χώρα στην οικονομική ανάπτυξη. Η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας προβλέπει ένα μοντέλο για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού που περιλαμβάνει υποβάθμιση των αμοιβών των εργαζομένων και μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης.
Σήμερα η ανάγκη εξυπηρέτησης ενός τεράστιου δημόσιου χρέους επιβάλλει μια βαρύτατη φορολογία, τέτοια που δεν έχει γνωρίσει ο Ελληνας τα τελευταία χρόνια.
Το κόστος της βαριάς φορολογίας επιφέρει μεταξύ των άλλων και την αντιδημοφιλία της κυβέρνησης. Το κόστος είναι μεγαλύτερο όσο μεγαλύτερη είναι, αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού.
Σχεδόν κανένας σήμερα δεν πληρώνει με ευχέρεια τους φόρους του. Η κρατική σπατάλη δεν έπαψε όμως να αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας.
Υπέρογκα ενοίκια καταβάλλονται, ενώ μένουν αναξιοποίητα κτίρια του Δημοσίου, αργόμισθοι συνεχίζουν να πληρώνονται ενώ αλλού δεν υπάρχει προσωπικό και γενικά δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτε στο Δημόσιο έπειτα από τόσα χρόνια κρίσης. Είναι αυτονόητο ότι δεν είναι αριστερή πολιτική η διαιώνιση των αργομισθιών και της αναξιοκρατίας.
Χωρίς βελτίωση της αποτελεσματικότητας και κόψιμο των περιττών δαπανών θα επέλθει η λαϊκή κατακραυγή των βαρύτατα φορολογούμενων πολιτών και το απωθητικό κράτος θα ενισχύσει το ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού.
Αν δεν μετασχηματιστεί το κράτος, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που θα επικρατήσουν δεν θα περικόψουν τις σπατάλες αλλά θα επιπέσουν στις δαπάνες υγείας και εκπαίδευσης και η μάχαιρα των νεοφιλελεύθερων περικοπών θα κατευθυνθεί «επί δικαίους και αδίκους».
Πρακτικά σε ένα τέτοιο φορολογικό περιβάλλον η αναμονή επενδύσεων καθοριστικών για τη μεταστροφή του οικονομικού κλίματος είναι ουτοπία. Βέβαια ούτε παλιότερα οι επενδύσεις ήταν ιδιαίτερα σημαντικές.
Στην Ελλάδα γεράσαμε περιμένοντας τους επενδυτές. Αλλωστε τον ασφυκτικό κλοιό του κράτους, είτε με την ύπαρξη μιας άσκοπης και αναποτελεσματικής γραφειοκρατίας είτε με την επιβολή μιας βαριάς και άδικης φορολογίας, τον νιώθουν όλες πλέον οι μεσαίες και αδύναμες κοινωνικές τάξεις που αγωνιούν για το αύριο.
Η διαμόρφωση ενός διαφορετικού τύπου κράτους πρέπει να αποτελέσει σήμερα προτεραιότητα. Οι μηχανισμοί του κράτους είναι ο βασικότερος μοχλός οικονομικής ανάπτυξης που έχει σήμερα στα χέρια της η κυβέρνηση.
Δυστυχώς στην ελληνική πολιτική σκηνή η μεταρρύθμιση του κράτους, ώστε να γίνει αποτελεσματικότερο και ποιοτικότερο και να βρίσκεται πιο κοντά στην έννοια του κράτους δικαίου, δεν είναι απόλυτη προτεραιότητα. Θα προωθούνταν οι γερμανικές εξαγωγές με κομματικά διορισμένους εμπορικούς ακόλουθους στις πρεσβείες, οι οποίοι δεν θα ελέγχονταν για την απόδοσή τους;
Εμείς έχουμε προσκολληθεί πέρα από κάθε αίσθημα δικαίου σε μια πελατειακά οργανωμένη διοίκηση, όπου οι ημέτεροι έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση και η κομματική ταυτότητα μαζί με τη μίζα αποτελούν το μόνιμο διαβατήριο. Πρόκειται για μια μετασχηματισμένη επιβίωση του εμφυλιοπολεμικού κράτους και του διαχωρισμού των πολιτών σε εθνικόφρονες ή μη εθνικόφρονες.
Οποτε οι εκάστοτε κυβερνήσεις προσπάθησαν να απεμπλακούν από αυτό το μοντέλο διοίκησης ή έστω να μειώσουν την έκταση του φαινομένου αποδείχτηκαν ευάλωτες στην αντίδραση της κομματικής τους βάσης. Εκτός από την αντίδραση όμως της κομματικής βάσης και μια σειρά άλλοι παράγοντες εμποδίζουν τους Ελληνες πολιτικούς να αλλάξουν το μοντέλο διοίκησης.
Η ευνοιοκρατία διαχέεται σε όλο το πολιτικό σκηνικό με έντονη την παρουσία στενών συγγενών σε θέσεις και αξιώματα από σχεδόν όλα τα κόμματα. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι έχουν συνήθως νομική παιδεία αλλά δεν γνωρίζουν τους κανόνες της επιστημονικής διοίκησης και αξιοποίησης ανθρώπινου δυναμικού.
Με την άνεση και την έπαρση που δίνει η θέση του αιρετού ξεχνούν ότι μια αξιοκρατικά οργανωμένη και αποτελεσματική διοίκηση αποτελεί βασική προϋπόθεση επιβίωσης και κρίσιμη παράμετρο διαρκούς ανταγωνιστικότητας και επιτυχίας για τις σύγχρονες επιχειρήσεις και οργανισμούς αλλά και για τα κράτη τα οποία ανταγωνίζονται διεθνώς. Επιπλέον η γεροντοκρατούμενη κοινωνία μας δεν ανέχεται αλλαγές, εμμένει σε μια στενή κομματική νοοτροπία και εμποδίζει την αξιοποίηση του ισχυρού επιστημονικού δυναμικού της χώρας προς όφελός της.
Η δύσκολη κατάσταση της χώρας επιβάλλει άμεσες αλλαγές. Δεν αρκούν νομοθετήματα. Χρειάζεται, κυρίως, αλλαγή κουλτούρας. Η νοοτροπία που λέει «αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται» πρέπει να εκλείψει. Τα κράτη ανταγωνίζονται έντονα και η διεθνής θέση της χώρας χειροτερεύει εξαιτίας και του διεφθαρμένου, αποτυχημένου και ξεπερασμένου μοντέλο κομματικής διοίκησης.
Με έναν αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό δεν έχουμε ελπίδες βελτίωσης της οικονομίας. Η υιοθέτηση μιας άλλης πολιτικής στη δημόσια διοίκηση που δεν θα στηρίζεται στα φθαρμένα υλικά του παρελθόντος αποτελεί τον μόνο μηχανισμό ανόρθωσης της οικονομίας μας.
Οι επενδύσεις του εξωτερικού μπορεί να είναι επιθυμητές αλλά δεν είναι ποτέ αρκετές. Η αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης δεν αποτελεί ρομαντισμό αλλά ισχυρή αναγκαιότητα και απαραίτητο όρο ανόρθωσης της οικονομίας μας.
*διδάκτωρ Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Paris 1 – Sorbonne, διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
(Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών - 22/7/2016)
Link: https://www.efsyn.gr/arthro/oikonomiki-anaptyxi-kai-kratikos-mihanismos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου