Σύμφωνα με την κα Παπαδοπούλου ήδη από το 1970, μια μικρή ανασκαφική έρευνα στον λόφο Αζωγυρέ στον Στύλο έφερε στο φως μινωικά, οικιστικά κατάλοιπα και κεραμική, μεταξύ άλλων, και της ΥΜ ΙΙ και της YM III A1 περιόδου και στο πλαίσιο σωστικών περιστασιακών ανασκαφών, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, τα δεδομένα σε αυτή την ευρύτερη περιοχή της Απτέρας αυξήθηκαν, με την αποκάλυψη αρχαιολογικών ευρημάτων που ανάγονται στην ΥΜ ΙΙ περίοδο. Η ίδια σημειώνει ότι «τα νέα αυτά στοιχεία όπως ήρθαν στο φως στα νότια ακριβώς της νέας εθνικής οδού Χανίων – Ρεθύμνου, αλλά και στη θέση “Κερά” Καλυβών, αναδεικνύουν πλέον την Απτέρα ως μινωική εγκατάσταση με σημαίνοντα ρόλο. Αναφερόμενη στον μινωικό τάφο που ανασκάφηκε στις παρυφές του αρχαιολογικού χώρου της Απτέρας και στη βόρεια κλιτύ λόφου, σε απόσταση περίπου 150 μ. βορειοδυτικά των πέντε λαξευτών θαλαμοειδών τάφων, γνωστών ως τάφων του Καλαμίου, σημείωσε ότι «τα σκελετικά λείψανα ήταν λίγα, διάσπαρτα και περιορίζονταν μόνο στον πρώτο θάλαμο, από όπου προήλθαν τεμάχια από τρία κρανία και ορισμένα, μακρά κυρίως, οστά. O συνολικός αριθμός των αγγείων που προήλθε από τον τάφο ξεπερνούν τα 100». Σύμφωνα με την ίδια, «η τελευταία χρήση του τάφου πιστοποιείται κατά το τέλος του 14ου αι. π.Χ., με αγγεία που προήλθαν από τον δρόμο του, πιθανώς ως κατάλοιπα ταφικών τελετουργιών». Ο συγκεκριμένος τάφος «δεν είναι βέβαια μεμονωμένος, αλλά εντάσσεται προφανώς μαζί με τους τάφους του Καλαμίου, σε ένα εκτεταμένο χωρικά και χρονολογικά νεκροταφείο».
ΣΤΙΣ ΚΑΛΥΒΕΣ
Επίσης, η κα Παπαδοπούλου σημειώνει ότι «πολύ πρόσφατα στο πλαίσιο σωστικής ανασκαφικής έρευνας ήρθαν στο φως δυο εγχυτρισμοί σε γεωτεμάχιο στη θέση “Κερά” Καλυβών στην πλαγιά ενός χαμηλού, εύκολα προσβάσιμου υψώματος με ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα. Πρόκειται για δυο πιθοειδή αγγεία, οριζόντια τοποθετημένα σε μικρά ορύγματα λαξευμένα στον μαλακό μαργαϊκό ασβεστόλιθο, τα οποία στηρίζονταν από τη μία τους πλευρά με αργούς λίθους. Το στόμιο του πρώτου ήταν προσανατολισμένο δυτικά και του δεύτερου ανατολικά, φραγμένα με λίθινη πλάκα. Το εσωτερικό τους ήταν πλήρες χώματος, χωρίς εμφανή παρουσία οστών. Δύο αγγεία που κτέριζαν τη δεύτερη ταφή, την χρονολογούν, στην ΥΜ ΙΙ περίοδο, με παρόμοιά τους από την Κνωσό».
Σημαντική μινωική εγκατάσταση
Η αρχαιολόγος υπογραμμίζει ότι «τα νέα αυτά δεδομένα επαναφέρουν με δυναμικό πλέον τρόπο στο προσκήνιο και ενισχύουν την άποψη ότι η Απτέρα, η a-pa-ta-wa, σύμφωνα με τις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής από την Κνωσό, πέρα από την καθοριστική της θέση στα δρώμενα του νησιού κατά τους ιστορικούς χρόνους, υπήρξε μία σημαντική μινωική εγκατάσταση. Σύμφωνα με την κα Παπαδοπούλου, «αυτό που μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι ότι ειδικά η διακοσμημένη κεραμική της Απτέρας συνδέεται απευθείας με την Κνωσό. Τα αγγεία αυτά είτε ήταν προϊόντα των ανακτορικών κνωσιακών εργαστηρίων, είτε είχαν κατασκευαστεί από περιοδεύοντες τεχνίτες του ανακτόρου, η ακόμη και από τεχνίτες που εκπαιδεύτηκαν στο ανάκτορο της Κνωσού και επέστρεψαν στον τόπο τους, εν προκειμένω στην Απτέρα, για να εφαρμόσουν τις νέες τεχνικές». Επιπλέον η κα Παπαδοπούλου επισημαίνει ότι «είναι προφανές ότι η προνομιακή για τη γεωμορφολογία και τη θέση της αυτή περιοχή της Κρήτης, με τις εύφορες εκτάσεις και την εποπτεία του φυσικού κόλπου της Σούδας, προσέφερε πάντοτε όλες τις προϋποθέσεις για την εγκαθίδρυση σημαντικών εγκαταστάσεων. Είναι επίσης, σαφές ότι η θέση της μινωικής Απτέρας δεν ταυτίζεται με την θέση της πόλης των ιστορικών χρόνων. Τα περιστασιακά κατάλοιπα μας κατευθύνουν μέχρι τώρα τουλάχιστον, στην περιοχή του Στύλου, όπως έχει ήδη διατυπωθεί από την Αθανασία Κάντα, όπου έχει αποκαλυφθεί ένας οικιστικός πυρήνας, ενώ υπάρχουν και ταφικές κυρίως θέσεις που εντοπίζονται βορειότερα από αυτόν. Από τα ανασκαφικά δεδομένα φαίνεται να στοιχειοθετείται σταδιακά στην περιοχή της Απτέρας, η εικόνα ενός περιφερειακού κέντρου διοίκησης, το οποίο γνωρίζαμε κυρίως από τις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής. Ορίζεται, έτσι, ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον ερευνητικό πεδίο που αναμφισβήτητα χρειάζεται συστηματική ανασκαφική έρευνα και μελέτη, καθώς είναι βέβαιο ότι η μινωική Άπτερα δεν μας έχει αποκαλύψει ακόμη τα περισσότερα από τα μυστικά της».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΒΙΑΚΗΣ
(Χανιώτικα νέα - 26/11/2019)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/i-minoiki-aptera/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου