Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΚΚΙΝΑΚΟΥ
Οικονομική ύφεση είναι η περίοδος κατά την οποίαν
πρέπει να ζήσουμε χωρίς εκείνα τα πράγματα
τα οποία οι παππούδες μας δεν είχαν καν ονειρευτεί.
Ανώνυμος
Συζήτηση για την οικονομική κρίση έγινε προ καιρού στην αίθουσα της τράπεζας Χανίων με ομιλητές σπουδαίους οικονομολόγους, έγκριτους, σοβαρούς επιστήμονες.
Η συζήτηση ήταν ενδιαφέρουσα, ο κόσμος πολύς και η διάρκεια της συζήτησης τράβηξε πάνω από τρεις ώρες.
Θα περίμενε κανείς ότι ο κόσμος θα έφευγε με λιγότερες απορίες για την οικονομία, την οικονομική κρίση, τα αίτιά της και τις λύσεις της. Όμως το αντίθετο.
Ένας φίλος μου που παρακολούθησε την συζήτηση με ρώτησε με απορία:
«Πως γίνεται –μπορείς να μου πεις, να συμφωνώ με όλους; Και με τον Βαρουφάκη και τον Σταθάκη, αλλά και με τον Ανδριανόπουλο; Αφού οι άνθρωποι αυτοί λένε εντελώς διαφορετικά πράγματα!!»
Όμως η απορία του φίλου μου έχει εξήγηση. Ας πιστεύουμε ότι η οικονομική επιστήμη είναι μια «καθαρή»επιστήμη, αφού ασχολείται με αριθμούς και σχεδιαγράμματα, καμπύλες εξισώσεις και μαθηματικά.
Ο οικονομικός επιστήμονας, εκτός από την επιστημονική του μέθοδο, έχει και το ιδεολογικό του φορτίο και τις πολιτικές του προσδοκίες, φαντασιώσεις, στερεότυπα ή ιδεοληψίες. Συνεπώς η οικονομική επιστήμη δεν λειτουργεί σε «κοινωνικό κενό», αλλά επηρεάζεται από όλες αυτές τις παραμέτρους.
Στο θέμα μας λοιπόν, οι μεν αριστεροί οικονομολόγοι δίδουν το βάρος στο διεθνές πεδίο, στην διεθνή συγκυρία, στην εντροπία , στα κενά και στα προβλήματα που έχει σήμερα και η Ε.Ε αλλά και ο πλανήτης ολόκληρος. Συνεπώς-έχουν δίκιο- δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα μικροκλίμακος χωρίς να το εμβαπτίσεις στο διεθνές πλαίσιο. Πως θα λυθεί το πρόβλημα της Ελλάδας την στιγμή που κλυδωνίζεται ολόκληρη η Ευρώπη;
Από την άλλη μεριά οι δεξιοί οικονομολόγοι λένε ότι μέσα στη διεθνή περιδίνηση , έχουμε ένα ιδιαίτερο δικό μας, πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Πρέπει να τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας, δεν μπορούμε να δανειζόμαστε ες αεί, γιατί πλέον δε μας δανείζουν.
Συνεπώς πρέπει να προετοιμαστούμε ισοσκελίζοντας τους ετήσιους προϋπολογισμούς μας, αν θέλουμε να έχουμε ελπίδες για διακανονισμό του χρέους. Σε αυτή την προβληματική βάζουν το βάρος οι συντηρητικοί οικονομολόγοι, μη παίρνοντας υπόψη το διεθνές πεδίο. Οι αριστεροί κάνουν το αντίθετο. Υποβαθμίζουν τον εσωτερικό παράγοντα.
Συνεπώς είχε δίκιο ο φίλος μου, ο μέσος νους, που συμφωνεί και με τους δυο. Ο απλός άνθρωπος φτάνει στην αλήθεια πιο γρήγορα χωρίς την "καταδυναστευση της μεθόδου", με εργαλείο την κοινή λογική που δεν νικιέται από καμία επιστήμη. Διότι και οι δυο αυτές πλευρές και οι αλληλοσχέσεις τους, απαρτιώνουν και ορίζουν την αλήθεια. Αλλά υπάρχει και ένας τρίτος, σοβαρότερος λόγος, που δεν τον θίγει κανένας από τους δυο τους.
Είναι αυτό που συμπληρώνει, απαρτιώνει ή και υπερβαίνει και ακυρώνει τους προηγούμενους δυο. Είναι μια άλλη στάση, κοινωνική συμπεριφορά και φιλοσοφία ζωής. Είναι ένα άλλο Κοσμοείδωλο που πρέπει αναγκαστικά να διαμορφώσει ο σύγχρονος πολίτης.
Είναι το όραμα μιας κοινωνίας της αποανάπτυξης, της λιγότερης κατανάλωσης, και της άσκησης στο λίγο, στο χρειώδες, στο απαραίτητο. Ο άνθρωπος πρέπει να επιστρέψει στα ουσιώδη, στο είναι και σε μια πληρότητα εσωτερική. Να πάψει να είναι περίφροντις για τα επουσιώδη, τα κίβδηλα, τα φανταχτερά.
Επομένως πρώτα απ όλα η κρίση είναι πνευματική, κρίση αξιών, κρίση προταγμάτων και ιεραρχήσεων, κρίση κουλτούρας.
(Αναδημοσίευση από την ηλεκτρονική έκδοση της μηνιαίας χανιώτικης εφημερίδας "Πυξίδα της πόλης")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου