«Όµως ποια Κίρκη τη µεταµορφώνει; Τα σπίτια της ένα-ένα την εγκαταλείπουν κι οι άνθρωποι αλλάζουν πρόσωπα σα να ’ταν µάσκες. Πίσω απ’ τον πάγκο δε χτυπά σφυρί ο τσαγκάρης στου καφενείου το βάθος δεν ηχεί λαγούτο. Κοπάδια οι ξένοι µπαινοβγαίνουνε στα tourist shops. Σιγά κι αθόρυβα γλιστρά και φεύγει η πόλη. Εκείνοι που την κατοικούσαν στρέψαν οριστικά την όψη προς το Μέγα Σκότος. Στη θέση της ορθώθηκε µια πόλη σκληρή κι αγέλαστη, ύπουλη και φαντασµένη. Σε ξένη πόλη σέρνω τώρα τη ζωή µου».
Ο Γιώργης Μανουσάκης έβλεπε έγκαιρα τη µετεξέλιξη της πόλης, που το 2002 ήδη είχε αρχίσει να αλλάζει µορφή όταν µονοκατοικίες και αυλές µε λουλούδια και αρώµατα έδιναν τη θέση τους σε πολυώροφες οικοδοµές.
Σήµερα, εν έτει 2024 η πόλη συνεχίζει να αλλάζει µε ραγδαίο ρυθµό στο όνοµα της τουριστικής ανάπτυξης.
Όχι ότι δεν πρέπει να υπάρχει τουριστική ανάπτυξη. Ο τουρισµός είναι βασικός πυλώνας της τοπικής οικονοµίας και είναι ωραίο να βλέπεις επισκέπτες να τιµούν τον τόπο σου.
Μόνο που η κατάσταση ξεφεύγει. ∆ιότι είναι άλλο να ανοίγουν ξενοδοχεία ιδιώτες ή εταιρείες σε ιδιωτικές εκτάσεις, σύµφωνα µε τη νοµοθεσία, και άλλο δηµόσιοι χώροι να µετατρέπονται σε ξενοδοχεία.
Γράφαµε προχθές για τον λόφο Καστέλι. Στο Πολυτεχνείο ανήκουν τα κτήρια. Μόνο που το Πολυτεχνείο είναι δηµόσιο ίδρυµα και δικαίως πέφτει λόγος στην κοινωνία, µεγάλο µέρος της οποίας διεκδικεί τον Λόφο Καστέλι ως δηµόσιο χώρο, ανοιχτό και ελεύθερο, σε µια πόλη υπερκορεσµένη τουριστικά.
Τώρα προέκυψε και το θέµα της πρώην Εκκλησιαστικής Σχολής στον Άγιο Ματθαίο. Οταν έκλεισε η Σχολή, έγινε κουβέντα για τη στέγαση του Πειραµατικού Λυκείου, αλλά προέκυψαν… στατικά και άλλα προβλήµατα, λες και αυτά δεν µπορούσαν να αντιµετωπιστούν, προκειµένου να στεγαστεί οποιαδήποτε κατάλληλη εκπαιδευτική δοµή.
Και τώρα η τοπική Εκκλησία, εν είδει επιχείρησης, προχωρά σε ενοικίαση των εγκαταστάσεων, µε τη φηµολογία ότι επιχειρηµατικοί κύκλοι αποβλέπουν σε ξενοδοχείο, να είναι ολοένα και πιο έντονη.
Όταν, ωστόσο, φοιτητές και εκπαιδευτικοί δεν έχουν τα χρήµατα να πληρώσουν το ενοίκιο στα σπίτια που διαµένουν, όταν υπάρχουν τεράστιες ανάγκες για στέγαση υπηρεσιών, δοµών πολιτισµού αλλά και για ξενώνες φοιτητών, είναι τουλάχιστον ακατανόητη η επιµονή εκπαιδευτικών δοµών αλλά και της Εκκλησίας να λειτουργούν σαν… επιχειρηµατίες.
Ετσι θα πάει ο τόπος µπροστά;
Ετσι, εξυπηρετείται το κοινωνικό σύνολο;
Ετσι ωφελούνται οι πολλοί;
Ή µήπως µε αυτόν τον τρόπο τα Χανιά αλλάζουν ραγδαία, χάνοντας συνεχώς την αίγλη του παρελθόντος µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πόλη, την ιστορία της, τον πολιτισµό της και τους µόνιµους κατοίκους της;
Πολύ φοβάµαι ότι αν συνεχιστεί αυτή η στρεβλή ανάπτυξη και δηµόσιοι χώροι, παραδοθούν και αυτοί στην τουριστική βιοµηχανία, σε λίγα χρόνια θα αναπολούµε τα Χανιά που γνωρίσαµε και αγαπήσαµε. Και θα θυµόµαστε τους στίχους του Γιώργη Μανουσάκη για τη ξένη πόλη, νοσταλγώντας τα Χανιά του τότε.
Εκτός αν σώσουµε, ό,τι µπορεί να σωθεί…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΒΙΑΚΗΣ
(Χανιώτικα νέα - 4/4/2024)
